Psy: rasy według FCI

---

Ile jest ras psów?

Lista ras psów wciąż rośnie, dobijając dziś według szacunków do 800, ale nie wszystkie znajdą się w oficjalnym spisie objętym patronatem FCI. Niewielka część z nich z czasem także wymiera i zostaje wykreślona z katalogu, który od lat zmienia się tylko w niewielkim stopniu. W listopadzie 2017 były w nim 344 rasy oficjalnie przez FCI uznane, czyli o dziesięć więcej niż obecnie. Zdaniem niektórych genetyków pies domowy nie obejmuje aczkolwiek aż tak dużej ilości ras. W rzeczywistości ich liczba na całym świecie ma się ograniczać najwyżej do stu, a cała reszta to jedynie odmiany tej samej rasy, optycznie (i genetycznie) łudząco do siebie podobne.

Czym są FCI i ZKwP?

Fédération Cynologique Internationale to największa międzynarodowa organizacja kynologiczna z siedzibą w Belgii, obejmująca 99 krajowych organizacji kynologicznych.

To nadrzędny organ dla wszystkich zrzeszonych członków, przy czym z każdego kraju do FCI może należeć tylko jedna organizacja kynologiczna. Przedstawicielem naszego kraju jest Związek Kynologiczny w Polsce. Hodowle ZKwP są zatem automatycznie członkami FCI: zakup psa z hodowli, należącej do Związku Kynologicznego w Polsce jest równoznaczny z zakupem psa z FCI. Fédération Cynologique Internationale powstała ponad sto lat temu, w 1911 roku, aby ustalić jednolite standardy i w ten sposób na dobre zakończyć spory między hodowcami, jakie toczyli na temat cech, które musi mieć pies, aby przynależeć do danej rasy.

Historia i wzorce psich ras

Związek między ludźmi a psami rozpoczął się według aktualnych szacunków około 23.000 lat temu, chociaż istnieje kilka teorii na temat udomowienia psa. W przeszłości psy były zwierzętami czysto użytkowymi, służącymi określonemu celowi. Wraz z hodowlą psów, odpowiadających rozmaitym ludzkim potrzebom, powstały najróżniejsze rasy. FCI zdefiniowało oficjalne wzorce, szczegółowo opisujące idealny typ rasy.

Wszystkie te właściwości składają się na określoną rasę psa.

Katalog FCI: Jakie są rasy psów?

Każda z 354 aktualnie uznanych przez FCI ras psów przypisywana jest jednemu z 99 członków organizacji, uchodzącemu za kraj pochodzenia rasy. Polskie korzenie w katalogu FCI ma pięć ras: Polski owczarek nizinny, Polski owczarek podhalański, Gończy polski, Ogar polski oraz Chart polski. Podział ras nie opiera się jednak na kraju pochodzenia. Dla lepszej orientacji katalog obejmuje 10 grup, dzielących psy ze względu na ich pierwotne przeznaczenie i sposób wykorzystania. W obrębie grup również istnieją sekcje, pozwalające dokładniej rozróżnić rasy, podobne do siebie typem.

Nowe rasy psów

Procedura uznania nowej rasy przez FCI nie jest łatwa i trwa zwykle wiele lat. Nowe rasy mogą obejmować populacje psów, uznawanych już w inny sposób lub akceptowanych przez inne kluby kynologiczne. Mogą to być rasy wskrzeszone lub nowo utworzone, te ostatnie muszą jednak wyraźnie różnić się od ras już przez FCI uznanych. Na wniosek kraju członkowskiego dana rasa może zostać uznana w trybie tymczasowym. O ostateczną akceptację nowej rasy wnioskodawca może ubiegać się po co najmniej pięciu pokoleniach, ale najwcześniej po dziesięciu latach, zgłaszając na piśmie rozwój rasy, czyli liczbę psów, stan ich zdrowia, charakter i wszelkie trudności, które pojawiły się w okresie próbnym.

Wybierz odpowiednią karmę, dostosowaną do rasy Twojego psa:

---

Wszystkie rasy psów według FCI

I Grupa FCI: Owczarki i inne psy pasterskie z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła
II Grupa FCI: Pinczery i sznaucery, molosy, psy górskie i szwajcarskie psy do bydła
III Grupa FCI: Teriery
IV Grupa FCI: Jamniki
V Grupa FCI: Szpice i psy pierwotne
VI Grupa FCI: Psy gończe, posokowce i rasy pokrewne
VII Grupa FCI: Wyżły
VIII Grupa FCI: Płochacze, psy aportujące i wodne
IX Grupa FCI: Psy ozdobne i do towarzystwa
X Grupa FCI: Charty

I Grupa FCI: Owczarki i inne psy pasterskie z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła

Grupa pierwsza składa się z dwóch sekcji i zrzesza rasy pracujące, które od samego początku były wykorzystywane do pilnowania owiec czy bydła i zaganiania oddalających się od stada zwierząt. Sekcja 1 obejmuje bardzo licznie reprezentowane owczarki. Sekcja 2 liczy 4 psy pasterskie z wyjątkiem szwajcarskiego psa pasterskiego. Psy tej grupy kochają pracę i spełniają się przy wykonywaniu powierzonych im zadań. To inteligentne i nieprzeciętnie czujne zwierzęta. Z uwagi na swą pierwotnie wykonywaną funkcję są bardzo lojalne w stosunku do właściciela: chętnie wykonują wszystkie polecenia i szybko mu się podporządkowują. Owczarki i inne rasy pasterskie sprawdzają się w gospodarstwach hodowlanych i jako psy stróżujące. Do małych mieszkań, krótkich spacerów i funkcji czysto towarzyskiej psy te się nie nadają. Nawet Bearded Collie, rasa wesoła, zrównoważona i łatwa do ułożenia, potrzebuje intensywnej aktywności fizycznej, psich sportów i ćwiczeń na inteligencję. Z braku wyzwań nawet bardzo łagodne i nieproblematyczne osobniki mogą zacząć sprawiać problemy wychowawcze.

II Grupa FCI: Pinczery i sznaucery, molosy, psy górskie i szwajcarskie psy do bydła

Na pierwszy rzut oka druga grupa FCI, obejmująca ponad 50 ras, sprawia wrażenie niespójnej, bo co – oprócz umaszczenia - łączy na przykład postawnego rottweilera z drobnym pinczerem? I co ma wspólnego shar pei z mastifem? Ale choć rasy grupy II urzekają całą paletą rozmaitych rozmiarów, sierści, sylwetek i temperamentów, w rzeczywistości mają coś wspólnego. W przeszłości wszystkie były bowiem wykorzystywane przy pracach gospodarskich i do celów obronnych (molosy). Ich wspólnym mianownikiem jest ponadto silny instynkt opiekuńczy i łowiecki. Pinczery i sznaucery, molosy i szwajcarskie psy pasterskie są czujne, pewne siebie, pomocne i mają wyraźny instynkt terytorialny. Szwajcarskie psy pasterskie, wyłączone z grupy I, to wytrzymałe psy pracujące, które sprawdzają się w roli stróża dobytku, psa pociągowego lub tropiącego.

III Grupa FCI: Teriery

W przeciwieństwie do bardzo urozmaiconej grupy II, grupa III jest dużo bardziej jednolita, bo obejmuje „tylko” teriery, używane w przeszłości do polowań na lisy i borsuki oraz do pilnowania zwierząt hodowlanych. Teriery to psy niezawodne, wszechstronne, odważne, pewne siebie, silne i wytrzymałe. Zdecydowana większość ras tej grupy wywodzi się z Wielkiej Brytanii. To bardzo popularne i lubiane rasy, sprawdzające się dziś również jako psy rodzinne, zwłaszcza jack russell, west highland white terier, york czy foksterier. Teriery dobrze znoszą mieszkanie w dużych aglomeracjach, potrzebują jednak dużej dawki ruchu, aktywności fizycznej i wyzwań mentalnych. Bardzo chętnie uczą się sztuczek, są pogodne i zabawne, ale bywają też bezczelne i rozszczekane.

IV Grupa FCI: Jamniki

To jedyna grupa FCI, która składa się tylko z jednej sekcji i obejmuje jamniki standardowe, miniaturowe oraz królicze. Wielbiciele tej rasy z dumą twierdzą, że jamnik to tak silna osobowość i rasa jedyna w swoim rodzaju, że nic dziwnego, iż poświęcono mu odrębną grupę. Rasa ta powstała już w średniowieczu, utworzona do polowań zarówno naziemnych, jak i pod powierzchnią ziemi. Jamniki są zrównoważone, wytrzymałe i mimo krótkich łap dość zwinne. Mają dobry węch i uwielbiają buszowanie w norach i gęstwinach. Dziś do polowania używane są już rzadko, najczęściej można je spotkać w miastach. Jamnik to idealny pies rodzinny: chętny do nauki, przyjazny dzieciom i nieustraszony.

V Grupa FCI: Szpice i psy w typie pierwotnym

Grupa V to rasy bardzo pierwotne – zaprzęgowe, pasterskie czy myśliwskie, z których większość nie zmieniła się na przestrzeni czasu i nie nabyła nowych cech osobniczych. Psy tej grupy uważane są za samowystarczalne, niezależne, odważne i potrafiące bez trudu obronić swoje terytorium. Niektóre z nich, takie jak Siberian Husky czy Alaskan Malamute, bardzo przypominają swoich wilczych przodków. Wiele ras tej grupy zachwyca przepiękną, mocną, gęstą sierścią. Ze względu na imponujący wygląd, pokaźne rozmiary i nieufność wobec obcych liczne rasy grupy V nadają się na psy stróżujące.

VI Grupa FCI: Psy gończe, posokowce i rasy pokrewne

Psy tej bardzo licznej grupy cechuje wyjątkowo wrażliwy węch, naturalny instynkt łowiecki i szczególna zwinność, dlatego od stuleci towarzyszą człowiekowi w polowaniach – są mistrzami w wietrzeniu zapachu, tropieniu i zaganianiu dzikich zwierząt. Psy gończe pracują w sforze, natomiast posokowce działają w pojedynkę. Oprócz beagla, basseta, dalmatyńczyka i rodezyjskiego ridgebacka, które obecnie hodowane są głównie jako psy rodzinne i do towarzystwa, większość ras grupy VI lepiej czuje się na łonie natury niż w miastach i dużych aglomeracjach. Najszczęśliwsze są wtedy, kiedy mogą uczestniczyć w polowaniach.

VII Grupa FCI: Wyżły

Podczas gdy psy ras zrzeszonych w grupie szóstej służyły głównie do tropienia i lokalizacji leśnych zwierząt, rasy z grupy VII są wyspecjalizowane w wystawianiu i przynoszeniu upolowanej zwierzyny. Z zasady należą jednak do psów wielozadaniowych, łącząc w sobie wiele wspaniałych cech, takich jak lojalność, posłuszeństwo i wierność. Mimo jednoznacznej nazwy, do tej grupy FCI należą nie tylko wyżły, ale także gryfony, setery, spaniele i pointery. Psy tej grupy to inteligentni i cenieni towarzysze, są jednak zwykle dominujące, niezależne i mają wysokie wymagania co do poziomu aktywności fizycznej, dlatego nie powinny trafić w ręce początkujących właścicieli.

VIII Grupa FCI: Płochacze, psy aportujące i dowodne

Grupa VIII to kolejna parada psów myśliwskich, tym razem ekspertów od wypłaszania drobnej zwierzyny z trudno dostępnych gęstwin (płochacze) oraz znajdowania i przynoszenia upolowanego ptactwa (psy aportujące). Zadaniem ras dowodnych jest pomoc w łowieniu ryb, bo gęste futro dobrze chroni je przed chłodem wody, a w tropieniu zdobyczy potrafią przebijać się nawet przez pokrywę lodu. W grupie ósmej FCI znalazły się jedne z najbardziej popularnych ras, takie jak goldeny, labradory czy cocker spaniele, które dziś rzadko już uczestniczą w polowaniach, diametralnie zmieniwszy swoje przeznaczenie. Z racji łagodnego charakteru i spokojnej natury to najczęściej psy domowe, rodzinne i do towarzystwa. Dzięki szczególnej umiejętności aportowania labrador retriever świetnie sprawdza się jako przewodnik dla niewidomych.

IX Grupa FCI: Psy ozdobne i do towarzystwa

To grupa obejmująca największą ilość sekcji, z których wiele zawiera tylko jedną rasę, np. chihuahua, brabantczyk czy lwi piesek. Dowodzi to dużej rozmaitości przynależnych ras, których jedynym wspólnym mianownikiem jest fakt, że psy tej grupy to przede wszystkim maskotki i psy ozdobne. Do bardzo obszernej grupy IX FCI należą biszony, pudle, spaniele i małe psy molosowate, jak mops czy buldog francuski, ale także boston terier, który nie należy do terierów. Rasy psów tej grupy nie były hodowane w konkretnym celu i nie musiały wykonywać żadnych zadań, oprócz „bycia”. To rasy najbardziej dotknięte chorobliwymi zapędami hodowców, próbujących stworzyć słodkie pieski z rozbrajającymi cechami optycznymi. Psy grupy IX są zrównoważone i szczególnie zorientowane na ludzi, mają wysoki poziom inteligencji społecznej i chętnie się uczą. Przyjazne i wesołe, są idealnymi psami rodzinnymi, które nadają się również dla niedoświadczonych właścicieli.

X Grupa FCI: Charty

Ostatnia grupa ras FCI to zrzeszenie 13 pędziwiatrów, wszak charty to jedne z najszybszych zwierząt lądowych na świecie. Były hodowane do ścigania zdobyczy z dużą prędkością, na którą pozwala im szczególnie zwiewna, delikatna sylwetka i długie nogi. Dziś charty zwykle nie polują, za to robią furorę w wyścigach psów. Ci dostojni biegacze mają olbrzymie zapotrzebowanie na ruch na nieograniczonych przestrzeniach, dlatego nie nadają się do małych mieszkań i krótkich spacerów wokół bloku. Z racji silnego instynktu łowieckiego nie powinny również trafić w ręce poczatkujących psiarzy.

---

Podsumowanie

Rasy psów to cała filozofia i niekończący się temat rozmów miłośników takiej czy innej odmiany. Katalog psów FCI, sporządzony ponad sto lat temu, obowiązuje w dalszym ciągu, choć na przestrzeni minionego czasu wygląd wielu psów w porównaniu z ich pierwowzorami bardzo się zmienił. „Księga” kynologiczna, obejmująca 354 rasy, pomaga w orientacji i zrozumieniu historii powstania aż tak olbrzymiej różnorodności wśród psów domowych.