Cukrzyca u kota

---

Cukrzyca a rola insuliny

Insulina to hormon wytwarzany przez trzustkę, który łącząc się z receptorami komórek mięśniowych, wątrobowych i tłuszczowych umożliwia im pobieranie glukozy z krwi. Transport glukozy do wnętrza komórek warunkuje ich prawidłowe działanie, dostarczając im energii, potrzebnej do wszelkich procesów życiowych. W przypadku zaburzeń wzrasta poziom cukru, jeśli ten stan utrzyma się dłuższy czas, u kota rozwinie się cukrzyca. Pozbawiony podstawowego źródła energii organizm jest zmuszony pobierać cukier z rozpadu tłuszczu i białka, co powoduje stopniowe wyniszczenie organizmu. Równocześnie powstają ciała ketonowe, które zatruwają organizm zwierzęcia.

Dwa typy cukrzycy u kota

Medycyna wyróżnia dwa typy cukrzycy u kota.

• Cukrzyca pierwotna:

Typ 1 to bardzo rzadka forma cukrzycy, polega na niszczeniu komórek trzustki przez własne komórki układu obronnego;

Typ 2 to amyloidoza trzustki, powiązana ze zmianami starczymi.

• Cukrzyca wtórna:

Typ 3 - przyczyną są zaburzenia hormonalne:

• nadczynność tarczycy
• nadczynność kory nadnercza
• wywołane stosowaniem sterydów
• wywołane używaniem antykoncepcji hormonalnej
• wywołane ustawicznym stresem

---

Występowanie cukrzycy u kotów

Cukrzyca pojawia się najczęściej u kotów starszych, głównie u samców, co ma związek z niższym fizjologicznym poziomem insuliny. 20-30% osobników w wieku od 7 - 10 roku życia zapada na tę chorobę, a wśród kotów dziesięcioletnich i starszych z cukrzycą boryka się aż 55 – 56% populacji. W grupie ryzyka znajdują się również zwierzęta z nadwagą i otyłością oraz koty karmione karmą o dużej zawartości węglowodanów, bo dodając dodatkową dawkę glukozy wraz z posiłkami, znacząco podnosimy jej poziom we krwi, a organizm kota dużo gorzej radzi sobie z wyrównaniem nadwyżki cukrów niż na przykład organizm psa. Na zwiększone występowanie tej choroby bardziej narażone są także koty długotrwale przyjmujące leki sterydowe, które upośledzają wnikanie glukozy do komórek oraz wytwarzanie insuliny w trzustce. Cukrzyca u kotów może być także konsekwencją schorzeń takich jak rak trzustki, nadczynność tarczycy czy guz przysadki.

Cukrzyca u kotów: przyczyny

Przyczyną rozwoju cukrzycy u kota jest zaburzenie procesu transportu glukozy do komórek.

Te zjawiska mogą być wywołane między innymi chorobami trzustki, infekcjami, zaburzeniami endokrynologicznymi, niewydolnością nerek, niewłaściwą dietą, niską kondycją oraz podeszłym wiekiem kota.

Objawy cukrzycy u kotów

Poziom glukozy we krwi u kota cukrzyka

Poza charakterystycznymi objawami w rozpoznaniu cukrzycy u kota decydującą rolę odgrywają badania poziomu glukozy we krwi.

---

Rozpoznanie cukrzycy u kota

Kot z podejrzeniem zachorowania na cukrzycę powinien mieć wykonaną pełną morfologię oraz badania moczu. Nadmierne pragnienie może świadczyć o niewydolności nerek, dlatego należy sprawdzić także poziom kreatyniny i mocznika we krwi. Koty chorujące na cukrzycę bardzo często mają uszkodzone nerki, bo organ ten pracuje zbyt intensywnie, aby usunąć nadmiar cukru z organizmu. Podwyższony poziom cukru we krwi oraz w moczu z dużym prawdopodobieństwem świadczą o cukrzycy. We krwi chorego stworzenia znaleźć można także ciała ketonowe, powstałe z trawienia własnego białka i tłuszczu.
W trakcie badania bardzo ważne jest, aby maksymalnie ograniczyć stres zwierzęcia – skutkiem stresu jest podwyższony poziom cukru, co może zafałszować obraz stanu zdrowia naszego pupila. Badania należy przeprowadzić na samym początku wizyty tak, by w trakcie wizyty stres nie narastał. Oprócz zwykłego badania, lekarz weterynarii może uznać za konieczne wykonanie również badania USG.

Cukrzyca u kotów: powikłania

Podobnie jak u ludzi cukrzyca u kotów może uszkodzić także oczy, dlatego jednym z powikłań tej choroby jest zaćma. Koty chorujące na cukrzycę, mogą również cierpieć na przewlekłą niewydolność nerek i zapalenie jelita. Nieleczona cukrzyca, której łagodne objawy były bagatelizowane, może prowadzić do ketozy, objawiającej się wymiotami, biegunką i zaburzeniami oddychania, świadczącymi o ciężkim zatruciu organizmu. Kwasica ketonowa to stan bezpośredniego zagrożenia życia.

---

Leczenie cukrzycy u kota

Cukrzyca to choroba nieuleczalna. Jej leczenie skupia się na utrzymaniu właściwego poziomu cukru we krwi i zapewnieniu możliwie komfortowego życia zwierzakowi. W pierwszej fazie podawane są doustne leki przeciwcukrzycowe. Zaleca się także podawanie preparatów zawierających argininę i chrom. Jeśli terapia nie przyniesie pozytywnych skutków, należy zastosować insulinę.

Insulina w terapii kota cukrzyka

Rolą insuliny znajdującej się we krwi jest dostarczanie glukozy do komórek organizmu. Organizm zdrowego kota reguluje ten proces samoczynnie, produkując insulinę w takiej ilości, aby utrzymać fizjologiczny poziom glukozy we krwi. W przypadku chorujących na cukrzycę zwierząt - ale i ludzi, insulina musi być podawana z zewnątrz, a jej ilość zależy od stopnia zaawansowania cukrzycy, wagi kota i częstotliwości spożywania posiłków. W przypadku zaawansowanej cukrzycy najczęściej niezbędne jest codzinne podawanie zastrzyków z insuliny. U około jednej piątej kotów następuje tzw. remisja kliniczna cukrzycy: po kilku tygodniach lub miesiącach od rozpoczęcia terapii insuliną objawy cukrzycy ustępują. W takim przypadku należy przestać podawać insulinę. Większy odsetek remisji cukrzycy uzyskuje się u kotów karmionych dietą niskowęglowodanową lub niskobiałkową.

Odpowiednio dobrana karma pozwoli zadbać o właściwą podaż składników odżywczych:

Wyrównanie cukrzycy u kota

Jednym z ważniejszych zadań lekarza weterynarii w przypadku kota chorego na cukrzycę jest dopasowanie odpowiedniej dawki insuliny, którą należy podawać pacjentowi, aby doprowadzić do tak zwanego „wyrównania cukrzycy”. Właściciel kota może bardzo pomóc weterynarzowi w określeniu właściwej dawki poprzez systematyczne pomiary, które są o wiele bardziej miarodajne, bo robione w warunkach bezstresowych dla kota.

Szpagat między przecukrzeniem a niedocukrzeniem

W początkowej fazie terapii, mającej na celu wyrównanie cukrzycy, balansuje się pomiędzy hipo- i hiperglikemią (przecukrzeniem). Najtrudniejszym zadaniem jest ustalenie dawki, która pozwoli organizmowi chorego kota jak najefektywniej zużywać spożytą karmę oraz zapewni utrzymywanie insuliny na bezpiecznym dla naszego czworonoga poziomie. W trakcie dopasowywania dawki może jednak zdarzyć się tak, że w organizmie kota zgromadzi się nagle zbyt dużo insuliny. Dochodzi wtedy do niedocukrzenia (hipoglikemii), której skutki bywają bardzo poważne. Mogą wystąpić różnego rodzaju powikłania oraz wstrząs hipoglikemiczny, a w konsekwencji śmierć zwierzęcia. Z tego powodu wiedza w zakresie początkowych objawów hipoglikemii jest bardzo ważna, bo tylko od szybkiej reakcji opiekuna będzie zależało, czy zwierzę przeżyje. Niedocukrzenie może pojawić się przy jeszcze niewyrównanej cukrzycy, kiedy ilość spożywanego pokarmu jest za mała w stosunku do podawanej insuliny. Niebezpieczna może być również sytuacja, gdy zwierzę zjada mniejsze niż zwykle porcje pokarmu, a dawka insuliny pozostaje niezmieniona. Może być również tak, że kot zjadł posiłek, który zwymiotował, właściciel nie wiedząc o tym podał kotu standardową dawkę insuliny.

Jak podawać kotu insulinę?

Biorąc pod uwagę szybki metabolizm kotów, najczęściej zaleca się podawanie insuliny dwa razy na dobę. Dawka podawana wieczorem jest przeważnie o 25% niższa od porannej. Ważne, abyś najpierw podawał kotu posiłek, a potem insulinę. Odwrotna kolejność podawania insuliny i pokarmu może być dla zwierzęcia bardzo niebezpieczna. Jeśli kot akurat nie ma apetytu, dostarczona bez pokarmu lub z jego mniejszą ilością insulina może doprowadzić do niedocukrzenia (hipoglikemii) lub kontrregulacji, czyli ponadnormatywnego wzrostu glukozy we krwi, spowodowanego działaniem mechanizmów obronnych organizmu. Może się wtedy zdarzyć, że kot mimo otrzymanego posiłku będzie uporczywie domagał się pożywienia, choć zwykle nie ma zwyczaju żebrać o jedzenie. Takie zachowanie może świadczyć o obniżonym poziomie glukozy we krwi. Wzmożone uczucie głodu to reakcja organizmu, starającego się uchronić przed niedocukrzeniem. W takich przypadkach należy, przy pomocy gleukometru sprawdzić poziom glukozy we krwi zwierzęcia. Wynik poniżej 50 mg/dl jest już alarmujący.

Hipoglikemia u kota

By zrozumieć objawy niedocukrzenia, warto wiedzieć na czym polega. Hipoglikemia to stan, w którym poziom glukozy we krwi nadmiernie spada i może spowodować utratę przytomności. Nie należy jednak mylić jej ze śpiączką cukrzycową, wywołaną nadmiarem cukru we krwi (hiperglikemia).

Objawy hipoglikemii u kota

Istnieje wiele objawów hipoglikemii, bo zwierzę reaguje różnie w zależności od stopnia niedocukrzenia. Niżej wymienione objawy występują z rozmaitym natężeniem i zwykle nie wszystkie jednocześnie. Najczęściej można spotkać się z pojedynczymi symptomami.



Aby nie pomylić hipoglikemii ze śpiączką cukrzycową (hiperglikemią), warto poznać objawy także tej drugiej.

---

Żywienie kota chorującego na cukrzycę

W kontrolowaniu cukrzycy u kota właściwe żywienie odgrywa kluczową rolę. Nasz pupil powinien otrzymywać posiłki o stałej wartości energetycznej. Karma dla kota diabetyka powinna zawierać małą ilość węglowodanów i zwiększoną ilość białka, bo węglowodany powodują szybki wzrost poziomu glukozy we krwi. Zaleca się pokarm zawierający wysokiej jakości białko i lekkostrawne węglowodany oraz dodatek w postaci argininy i chromu.

Jaka karma dla kota z cukrzycą?

Koty to mięsożercy, nieprzystosowani do przetwarzania dużych ilości węglowodanów. Dlatego żywiąc swojego pupila naturalną dietą o dużej zawartości białka zwierzęcego w najbardziej naturalny sposób zapobiegasz wystąpieniu u niego cukrzycy. U kota, który zachorował na Diabetes Mellitus decydującą rolę w przebiegu choroby odgrywa zmiana diety, która może wpłynąć na długość trwania choroby i rekonwalescencji, ale i doprowadzić do remisji, czyli ustąpienia objawów cukrzycowych. Karmiąc kota diabetyka możesz stosować specjalne karmy przeznaczone dla zwierząt z tym schorzeniem. Karma dla kota cukrzyka powinna zawierać małą ilość węglowodanów, czyli cukrów i zwiększoną ilość białka. Podstawową zasadą w diecie kota cukrzyka powinno być trzymanie się jednego, stałego pokarmu, podawanego o określonych porach.

---

Otyłość u kota a cukrzyca

W przypadku kotów otyłych bardzo ważne jest obniżenie masy ciała. Systematyczny spadek wagi powoduje, że organizm zwierzęcia zaczyna reagować na insulinę - zarówno własną, jak i tę podawaną przez właściciela. Przywrócenie wagi do właściwego poziomu może nawet spowodować ustąpienie objawów cukrzycy u kota. Najprościej i najzdrowiej można odchudzić kota poprzez zmniejszanie ilości kalorii o ok. 30% i wprowadzenie aktywności fizycznej w formie codziennej zabawy. Informacje zawarte na opakowaniu karmy, również mogą pomóc w odchudzaniu kota. Znajdują się tam wskazówki, ile kot powinien otrzymywać pokarmu, by uzyskać daną masę ciała.

Dieta dla kota cukrzyka

Warto skonsultować się z lekarzem weterynarii, aby wspólnie ze specjalistą opracować dietę dla chorego kota. Lekarz może nam wskazać, jaka karma dla kota z cukrzycą będzie odpowiednia i w jakiej ilości powinna być podawana, w zależności od wagi naszego pupila. Specjalista pomoże także ustalić właściwą formę pożywienia, jeżeli zdecydujemy się sami przygotowywać pokarm dla kota.
Najważniejsze, abyś swojego czworonoga nie odchudzał zbyt drastycznie. W trakcie procesu odchudzania należy kontrolować masę ciała, bo zbyt szybka utrata wagi może doprowadzić do stłuszczenia wątroby kota.

Co robić, gdy kot cukrzyk nie chce jeść?

Zdrowy kot ma zwykle dobry apetyt. Jeśli kot odmawia pokarmu przez dłuższy czas, powinieneś udać się po radę do lekarza weterynarii. Trwająca dłużej niż dwa dni głodówka może przyczynić się do szybkiego stłuszczenia wątroby, zwłaszcza w przypadku kotów otyłych. Najtrudniej jest wtedy, gdy kot chorujący na cukrzycę odmawia jedzenia. Należy mu wtedy podawać adekwatną ilość insuliny – nie może być to normalna, codzienna dawka, nie masz bowiem pewności, jak zareaguje na nią organizm. W takim przypadku warto częściej mierzyć poziom glukozy we krwi i skontaktować się z lekarzem weterynarii, by skonsultować z nim wielkość dawki. Jeśli kot ma zmniejszony apetyt lub w ogóle nie je, zwiększa się nie tylko ryzyko hipoglikemii, ale także powstawania w organizmie niebezpiecznych ciał ketonowych. Jeśli zwierzę nie wymiotuje, spróbuj karmić go strzykawką (oczywiście bez igły). Konsultacja z weterynarzem jest konieczna, aby określić przyczynę braku apetytu. W przypadku niektórych chorób takich, jak zapalenie trzustki, kot wymaga intensywnego leczenia.

Kot diabetyk pod kontrolą

Kota chorującego na cukrzycę należy stale kontrolować. Nie oddawaj go pod czyjąś opiekę, jeżeli tymczasowemu opiekunowi nie przekażesz informacji o stanie zdrowia Twojego czworonoga i sposobów zajmowania się nim. Bacznie obserwuj zachowanie kota. Ty najszybciej dostrzeżesz, że coś kotu dolega. Zauważywszy niepokojące objawy takie jak nadmierna osowiałość, wzmożone pragnienie i częste oddawanie moczu, które są objawami wzrostu poziomu cukru we krwi, będziesz mógł szybko zareagować i pomóc swojemu pupilowi.

---

Podsumowanie

W leczeniu cukrzycy u kota niezmiernie ważne jest zrozumienie tej choroby i ścisła współpraca z lekarzem weterynarii. Musisz konsekwentnie stosować odpowiednia dietę i nauczyć się samodzielnie podawać kotu zastrzyki z insuliną. Stosowanie pewnych reguł, konsekwencja oraz odpowiednie zorganizowanie pozwolą kotu oraz jego właścicielowi cieszyć się sobą nawzajem przez długi czas.

---