Choroby układu pokarmowego to wszelkie stany nieżytowe, zapalenia ostre i przewlekłe, owrzodzenia oraz nowotwory. Główne symptomy świadczące o problemach żołądkowych to brak apetytu lub wymioty. Warto, abyś zapoznał się z najczęściej występującymi, ale także najniebezpieczniejszymi chorobami układu pokarmowego u kotów. Zwróć szczególnie uwagę na ich objawy, abyś mógł szybko samemu rozpoznać problem i odpowiednio zareagować.



Przyczyny chorób układu pokarmowego

Choroby układu pokarmowego u kota mogą wynikać z zatrucia pokarmowego spowodowanego np. zepsutym pokarmem czy też spożyciem produktu drażniącego lub toksycznego. Powodem może być także alergia, nietolerancja pokarmowa lub refluks żołądkowo-przełykowy. Pojawiają się także problemy, których przyczyny są trudne do zdiagnozowania.

Jak rozpoznać typowe objawy choroby układu pokarmowego u kota?

Jeśli zauważysz następujące objawy u Twojego futrzaka, nie lekceważ problemu, bo od szybkiej terapii często zależy życie kota.
Najczęstsze objawy chorób przewodu pokarmowego u kotów to:

Objawy

Przyczyny

Zalecenia

Ostre i przewlekłe biegunki

Przyczyny biegunki mogą być różne: poważne schorzenia, ale także nieodpowiednia dieta.

Źródło biegunki najlepiej oceni lekarz weterynarii, który poza leczeniem farmakologicznym, zaleci odpowiedni sposób żywienia.

Przewlekłe zaparcia

Do przyczyn zaparć zalicza się: stres, niechęć do kuwety, stany zapalne - zapalenie jelita grubego, uszkodzenie okolicy odbytu i krocza, przyczyny mechaniczne, jak kule włosowe, choroby zwyrodnieniowe (np. dotyczące nerwów), odwodnienie, nowotwory, urazy (np. złamania miednicy).

W przypadku przewlekłych zaparć zalecane jest podawanie pokarmu o najwyższej strawności oraz właściwej kompozycji włókna pokarmowego. Takie rozwiązania pozwalają zapobiec tworzeniu się kul włosowych w żołądku i jelitach (karmy tzw. odkłaczające o wysokim poziomie włókna).

 

Warto o tym wiedzieć! Na przewlekłe zaparcia cierpią głównie koty niewychodzące, mało aktywne ruchowo. W takich przypadkach możesz zauważyć zwiększoną twardość kału, rzadsze i utrudnione oddawanie kału lub w ogóle jego brak. Takim zaparciom najczęściej towarzyszą wymioty, brak apetytu, odwodnienie, utrudniona defekacja oraz pogarszający się ogólny stan zdrowia kota.

 

Jak wygląda diagnostyka chorób układu pokarmowego kotów?

Badania rozpoczynają się od oceny stanu jamy ustnej, uzębienia i dziąseł oraz sprawdzenia poprzez delikatne omacywanie, zawartości jamy brzusznej na obecność na przykład ciał obcych. Dodatkowo mogą zostać wykonane także badania laboratoryjne krwi i kału oraz badania RTG i USG jamy brzusznej. Do nowocześniejszych technik obrazowania zalicza się endoskopię, która ułatwia szybką ocenę wybranych odcinków przewodu pokarmowego. Za pomocą specjalnego oprzyrządowania pobierane są fragmenty błony śluzowej w obrębie przewodu pokarmowego, a także, jeśli jest taka potrzeba, usuwane są ciała obce z żołądka i jelit.

Powinieneś o tym wiedzieć Aby postawić prawidłową diagnozę, potrzebna jest gastroskopia, podczas której można pozyskać wycinek do badania histopatologicznego. Niektóre zmiany takie jak zapalenie, refluks, owrzodzenia czy zmiany wskazujące na nowotwór można zauważyć na obrazie endoskopowym, choć ustalenie ich przyczyn często nie jest łatwe. Dlatego w przypadku typowych objawów chorób układu pokarmowego niezwłocznie udaj się do lekarza weterynarii.


Najczęstsze choroby układu pokarmowego u kotów

Choroby przewodu pokarmowego to różnego rodzaju zaburzenia, które prowadzą do problemów z trawieniem, wchłanianiem czy też transportem pokarmu przez żołądek i jelita. Dlatego prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego jest niezbędne do właściwego rozwoju Twojego kota oraz podtrzymania jego funkcji życiowej. A oto kilka najczęstszych chorób żołądka i przewodu pokarmowego u kotów:

Choroba układu pokarmowego

Cechy charakterystyczne oraz objawy

Ostre zapalenie żołądka i jelit

Ogólny stan zapalny przewodu pokarmowego, zazwyczaj spowodowany spożyciem zepsutego jedzenia lub trującej substancji. Charakterystyczne objawy to wymioty i biegunka.

Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki

Prowadzi do upośledzenia trawienia i powstawania sporych ilości luźnego kału, towarzyszy temu wzmożony apetyt przy jednoczesnej utracie wagi.

Zespół złego wchłaniania

Zazwyczaj pojawia się przy stanie zapalnym jelita cienkiego, wtedy, gdy ograniczone jest wchłanianie składników odżywczych. Objawy w tym przypadku to przewlekłe lub nawracające biegunki, spadek masy ciała oraz bak apetytu.

Zapalenie jelita grubego

Powoduje biegunkę, a także bolesność oraz wzrost częstotliwości oddawania kału z obecnością krwi i śluzu.

Najczęstsze choroby żołądka u kotów i ich przyczyny

Nieżyt żołądka u kotów, do których zaliczamy zarówno ostre, jak i przewlekłe zapalenie żołądka, może być bardzo niebezpieczny dla ich zdrowia.

Do najczęstszych przyczyn tych stanów chorobowych zaliczamy:

  • alergie pokarmowe
  • błędy żywieniowe
  • zjedzenie zepsutego jedzenia albo toksycznej rośliny
  • stres
  • połknięcie ciała obcego
  • infekcje (bakteryjne, wirusowe, grzybicze lub mieszane)
  • nagłą zmianę karmy (zmiana producenta lub zmiana struktury pokarmu)
  • nieprawidłowości w wydzielaniu soku żołądkowego
  • obecność pasożytów wewnętrznych
  • nowotwory

Poniżej opisane są charakterystyczne choroby żołądka u kotów.


Ostry nieżyt błony śluzowej żołądka

Ostry nieżyt błony śluzowej żołądka jest procesem zapalnym, obejmującym powierzchowne i głębokie warstwy ściany narządu. Objawia się zaburzeniami wydzielniczymi i ruchowymi.

Najczęstsze przyczyny ostrego nieżytu błony śluzowej żołądka:

  1. niewłaściwe żywienie
  2. choroby zakaźne
  3. bakterie patogenne, a także ich toksyny zawarte w jedzeniu

Zapalenie wtórne żołądka

Zapalenie wtórne żołądka rozwija się w trakcie przebiegu chorób nerek, wątroby i serca. Wskutek negatywnego oddziaływania czynników patogennych dochodzi do przekrwienia błony śluzowej. Ilość wydzielanego soku żołądkowego drastycznie się zmniejsza, a nawet całkowicie zanika. Zmniejszone lub zahamowane ruchy żołądka przyczyniają się do wzmożonego rozkładu bakterii, a także do produkcji toksycznych substancji, dodatkowo drażniących ścianę narządu.

Objawy wtórnego zapalenia żołądka

Pierwsze objawy choroby są mało specyficzne – kot jest osowiały i nie ma apetytu. Jednak dość szybko pojawiają się wymioty. Na początku choroby pragnienie jest zachowane, a nawet wzmożone, jednakże po wypiciu wody nasileniu ulegają odruchy wymiotne. W dalszym etapie pragnienie zanika, przez co wzrasta ryzyko odwodnienia organizmu. Jeżeli zapalenie żołądka występuje bez powikłań, to gorączka występuje rzadko, częściej natomiast pojawiają się stany podgorączkowe. Diagnoza stawiana jest na podstawie wywiadu oraz symptomów klinicznych.

Leczenie wtórnego zapalenia żołądka

Rozpoczęcie leczenia zaczyna się od jedno-, dwudniowej ścisłej głodówki z wyłączeniem nawet wody do picia. Płyny w tym czasie powinny być uzupełniane za pomocą podskórnych wlewów 0.9% NaCl lub 5% glukozy oraz 10% NaCl podawanego dożylnie.
W kolejnych etapach należy podawać wodę do picia z dodatkiem pepsyny oraz kwasu solnego. W przypadku, gdy nie udaje się zahamować wymiotów, należy użyć środków przeciwwymiotnych. Powrót do normalnego żywienia wskazany jest po 3-4 dniach, przy czym jedzenie powinno być podawane w niewielkich ilościach, systematycznie zwiększając pojedyncze porcje.

Nasza karma zadba o zdrowie układu pokarmowego Twojego kota:


Przewlekły nieżyt błony śluzowej żołądka

Przewlekłe zapalenie żołądka ma te same przyczyny, co w przypadku stanu ostrego. Głównym symptomem klinicznym są wymioty, które nie mają ostrego przebiegu i pojawiają się przede wszystkim na czczo w godzinach rannych. Gdy stan jest bardziej poważny i nasilony, wymioty mogą pojawić się także po jedzeniu. Możesz zauważyć też zmiany apetytu. Koty tracą masę ciała, mają blade błony śluzowe. Przewlekły nieżyt błony śluzowej żołądka może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat i przyczynia się do systematycznego wyniszczenia organizmu.

Leczenie przewlekłego nieżytu błony śluzowej żołądka

Terapia tej dolegliwości opiera się na skojarzonym stosowaniu leków oraz zastosowaniu właściwej diety.

Biorąc pod uwagę dominującą przyczynę, stosuje się następujące środki:

  • zwiększające kwaśność soku żołądkowego
  • zobojętniające sok żołądkowy
  • rozkurczowe, wskazane przy nadmiernych skurczach żołądka


Leczenie farmakologiczne ogranicza się głównie do sytuacji zaostrzeń lub początków choroby.

Powinieneś o tym wiedzieć! Przewlekły nieżyt błony śluzowej żołądka jest nieuleczalny i wymaga stosowania specjalistycznej diety do końca życia kota. Pokarm powinien zawierać ograniczone ilości włóknika oraz nie wywoływać alergii. Sposób podawania posiłków jest taki sam, jak w przypadku ostrego nieżytu żołądka.


Zapalenie żołądka i jelit

Zapalenie żołądka i jelit jest schorzeniem obejmującym równocześnie dwa obszary przewodu pokarmowego. Głównym czynnikiem etiologicznym w przypadku zapalenia żołądka i jelit są infekcje wirusowe i bakteryjne. Możliwe jest, że czynnikiem mającym wpływ na rozwój zapalenia żołądka i jelit jest niedobór witamin. Działanie czynników patogennych wywołuje uszkodzenie błony śluzowej lub zmianę jej funkcji. Mogą także zostać uszkodzone i odsłonięte naczynia krwionośne. W miejscach wybroczyn powstają owrzodzenia. Na skutek zwolnienia perystaltyki jelit, zalegająca w nich treść jest idealną pożywką dla namnażających się bakterii patogennych.

Objawy zapalenia żołądka i jelit

Symptomy kliniczne objawiają się silnymi wymiotami, do których w krótkim czasie dołącza biegunka, nierzadko o charakterze krwotocznym. W początkowej fazie temperatura ciała wzrasta do 39,5 – 41 °C. Następnie temperatura spada - często poniżej normy. Jelita są napięte, bolesne, zagazowane i wypełnione płynną treścią. Możesz również zaobserwować silną reakcję obronną mięśni, podczas omacywania jamy brzusznej. Szybko pojawia się odwodnienie, spowodowane silnymi wymiotami oraz biegunką. Błony śluzowe bledną, są suche, skóra nie jest tak elastyczna, natomiast gałki oczne ulegają zapadnięciu. Trwające wymioty i biegunka, wywołują zaburzenia wodno-elektrolitowe, co skutkuje hiponatremią oraz optymalną hipokaliemią. Kot staje się coraz bardziej osowiały, apatyczny, wykazuje małą aktywność fizyczną, najczęściej wstaje tylko po to, by wymiotować. Mocz jest oddawany coraz rzadziej. Jeżeli stan odwodnienia nie jest na bieżąco wyrównywany, może dojść do niewydolności nerek i mocznicy przednerkowej, a w ostatnim etapie choroby do wstrząsu oligowolemicznego.

Leczenie zapalenia żołądka i jelit

Efekty leczenia zależne są od czasu jego rozpoczęcia, bo bardzo szybko dochodzi do nieodwracalnych zmian zwyrodnieniowych wątroby, serca oraz nerek. Bez względu na przyczynę choroby terapia opiera się głównie na uzupełnieniu strat wodno-elektrolitowych oraz wyrównaniu kwasicy metabolicznej. Przy zapaleniu żołądka i jelit stosowane są leki przeciwbakteryjne i przeciwbiegunkowe oraz zwalczające wymioty. Gdy miejsce mają znaczne krwawienia z przewodu pokarmowego, niezbędne jest używanie leków przeciwkrwotocznych, a nawet przetaczanie krwi.


Skręt żołądka

W następstwie skrętu żołądka dochodzi do zamknięcia wpustu i ujścia żołądka oraz zastoju żylnego. Konsekwencją takich zmian jest wystąpienie bolesnych skurczów żołądka i bolesności uciskowej jamy brzusznej. Zamknięcie otworów żołądka powoduje tworzenie się gazów gnilnych i fermentacyjnych, wywołujących znaczne rozszerzenie żołądka. Występują duszności, spowodowane ograniczeniem ruchów przepony i zaburzeń w krążeniu krwi.

Powinieneś o tym wiedzieć! Ostry skręt żołądka to choroba bardzo groźna, która szybko może doprowadzić do śmierci Twojego kota. Jeśli nie zostanie udzielona pomoc, śmierć może nastąpić w ciągu 6-12 godzin z powodu uduszenia lub autointoksykacji (procesu samozatrucia), połączonej z oznakami wstrząsu. Skręt żołądka wymaga natychmiastowej pomocy lekarza weterynarii, gdyż tylko wtedy możesz uratować zwierzę. Częściej występuje jednak u psów niż u kotów.

Objawy skrętu żołądka

Gwałtowny ból brzucha, występujący wraz z silnym niepokojem stanowi dominujący symptom. Prędko narasta powiększenie objętości powłok brzusznych. Gdy zmieni się nagle pozycję zwierzęcia, usłyszeć można pluskanie.
W trakcie trwania choroby zauważyć można ślinotok, próby wymiotów. Tętno znacznie wzrasta, jest słabo wyczuwalne, małe lub nitkowate.

Do czynników wywołujących skręt żołądka zalicza się między innymi:

  1. nawracające się nadmierne wypełnienie narządu
  2. intensywne ruchy toczenia się
  3. ruchy obrotowe
  4. skoki


W przypadku skrętu żołądka leczenie skojarzone powinno uwzględniać natychmiastowy zabieg operacyjny oraz zwalczanie objawów wstrząsu.


Ciało obce w kocim żołądku

Symptomy kliniczne występowania ciała obcego w żołądku są zbliżone do tych, które mają miejsce przy ostrym lub przewlekłym zapaleniu żołądka. W przypadku, gdy ciało obce jest niewielkich rozmiarów lub obłych kształtów, może pozostać w okolicy dna żołądka i powodować okresowe wymioty, brak apetytu, powolną utratę masy ciała oraz odwodnienie organizmu. Jeżeli ciało obce jest sporych rozmiarów lub ma ostre zakończenia, wtedy objawy kliniczne najczęściej są poważne – występują silne wymioty, symptomy bólowe, pojawiające się w okolicy podżebrowej z lewej strony.

Jak stwierdzić ciało obce u kota?

Charakterystyczną cechą w badaniach klinicznych dla tego przypadku jest stwierdzenie przy omacywaniu przez powłoki brzuszne tzw. oznak niedrożności przewodu pokarmowego, mających miejsce nawet wtedy, gdy ciało obce znajduje się w żołądku. Symptomy te cechują się występowaniem płynnej treści w jelitach i ich zagazowania. Wyczuć można także powrózkowato napięte jelita, czasami powiększone węzły krezkowe. W dużej ilości przypadków rozpoznanie nie jest trudne, ponieważ informację o połknięciu ciała obcego podaje opiekun w trakcie wywiadu z lekarzem weterynarii.

Powikłania spowodowane obecnością ciała obcego

Do powikłań spowodowanych znajdującym się w żołądku ciałem obcym wlicza się zapalenie otrzewnej wskutek perforacji ściany narządu. W takiej sytuacji stan kliniczny kota jest bardzo poważny i może kamuflować główną przyczynę choroby. Kolejnym powikłaniem może być pełna niedrożność przewodu pokarmowego, w przypadku, gdy ciało obce przesunie się do dalszych jego odcinków.

Na czym polega leczenie?

W przypadku ustalenia obecności ciała obcego w żołądku postępowanie zależne jest w dużej mierze od czasu, jaki minął między połknięciem przedmiotu a diagnozą. We wstępnej fazie można próbować leczenia zachowawczego poprzez wywołanie wymiotów. W przypadku, gdy długo trwające wymioty nie dają pożądanych efektów, jedynym właściwym postępowaniem jest zabieg operacyjny.


Jaka karma dla kota z wrażliwym przewodem pokarmowym?

W przypadku kotów z problemami przewodu pokarmowego zazwyczaj poleca się objawową lub swoistą terapię żywieniową. Objawowa terapia żywieniowa charakteryzuje się zastosowaniem łagodnych, lekkostrawnych karm. Tymczasem terapia swoista powinna być prowadzona na podstawie diety eliminacyjnej lub hipoalergicznej, z wysoko ograniczoną zawartością tłuszczu, bogatej we włókno.

Małe, częste porcje karmy

Delikatną, łatwo strawną karmę poleca się kotom, które cierpią na ostre zapalenie żołądka lub jelit. Pokarm możesz przygotowywać samemu, ale lepszym i wygodniejszym wyjściem jest podawanie gotowej karmy. Karma dla kotów z wrażliwym przewodem pokarmowym powinna zawierać niższą ilość tłuszczu oraz wyselekcjonowane źródła białka, które ułatwiają trawienie. Zwierzę na takiej diecie należy karmić często, w małych porcjach, dopóki biegunka nie ustanie. Gdy negatywne objawy miną, można zacząć powracać do poprzedniego sposobu żywienia.


Alergia pokarmowa u kota

W przypadku podejrzenia wystąpienia alergii pokarmowej powinna zostać zastosowana właściwa dieta hipoalergiczna i eliminacyjna. Jedzenie dla kota można przygotowywać samemu, ale można także specjalną dietę oprzeć o gotowe produkty, takie jak karma dla kotów z wrażliwym przewodem pokarmowym. Gdy kot cierpi na choroby jelita grubego (rzadziej jest to jelito cienkie) najważniejszym zadaniem jest uzupełnianie błonnika. Jest on słabo trawiony i metabolizowany przez bakterie, co w konsekwencji przekłada się na objętość kału oraz perystaltykę jelit.

Powinieneś o tym wiedzieć! W przypadku alergii pokarmowych istnieje związek pomiędzy podawanym posiłkiem a nasilającymi się objawami. Symptomy mogą jednak pojawić się z opóźnieniem – nawet do kilkunastu dni po zjedzeniu uczulającego składnika. Utrudnione jest zatem powiązanie pokarmu z alergią. Zmiana jedynie marki oraz smaku karmy najczęściej nie przynosi oczekiwanych efektów.

Podsumowanie

Choroby pokarmowe kotów są schorzeniami o przeróżnym podłożu, dlatego najważniejsze jest ustalenie przyczyn dolegliwości, nierzadko niebezpiecznych dla zdrowia i życia Twojego pupila. Symptomy takich chorób są zwykle bardzo ciężkie i niejednokrotnie wymagają szybkiej reakcji z Twojej strony. Pomoc w pierwszych fazach choroby może uchronić zwierzę przed ciężkimi powikłaniami. Leczenie chorób przewodu pokarmowego u kota opiera się najczęściej na podawaniu leków przeciwbakteryjnych, przeciwbiegunkowych oraz tych hamujących wymioty. Ważnym elementem terapii jest także specjalna dieta – eliminacyjna lub hipoalergiczna.



 

Wyjaśnienie
Przedstawione tu treści służą wyłącznie celom informacyjnym. Nie stanowią one rekomendacji ani promocji opisanych lub wspomnianych metod diagnostycznych, leczenia lub leków. Artykuł nie gwarantuje kompletności ani aktualności, dokładności przedstawionych informacji. Artykuł w żaden sposób nie zastępuje profesjonalnej porady lekarza weterynarii i nie powinien być wykorzystywany jako podstawa do niezależnej diagnozy lub rozpoczęcia, modyfikacji lub przerwania leczenia jakiegokolwiek schorzenia zwierzęcia. Zawsze konsultuj się z lekarzem weterynarii, jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące zdrowia Twojego zwierzęcia!