Temperatura ciała kota naturalnie różni się od ludzkiej i nie zawsze uczucie „gorącego futerka” oznacza chorobę. Krótkie zabawy czy drzemka na kaloryferze mogą podnieść ciepłotę ciała, ale to jeszcze nie gorączka. Prawdziwa gorączka to stan, który sygnalizuje problem zdrowotny – od infekcji, przez stany zapalne, aż po choroby przewlekłe – i może stanowić poważne zagrożenie dla życia kota. Przeczytaj, jak rozpoznać gorączkę, co może być jej przyczyną i kiedy konieczna jest wizyta u lekarza weterynarii.

Definicja gorączki u kota

Gorączka u kota to patologiczne podwyższenie temperatury ciała do poziomu przekraczającego wartość prawidłową. Jest ona regulowana w mózgu, w ośrodku termoregulacji, i wynosi 38,3–38,8°C. Wysoka temperatura u kota może występować okresowo – każdego dnia dochodzi do czasowego wzrostu powyżej normy. Gorączka zwalniająca charakteryzuje się spadkiem temperatury w ciągu dnia, jednak jej najniższa wartość nadal przekracza normę.

Gorączka nawracająca występuje natomiast w postaci dłuższych okresów podwyższonej temperatury, przedzielonych okresami (od jednego do kilku dni), w których temperatura ciała pozostaje prawidłowa.

Uwaga na bardzo wysoką gorączkę u kota! Wysoka gorączka u kota, czyli hiperpyreksja, to stan, w którym temperatura ciała zwierzęcia przekracza 40,5°C. Gdy osiągnie 42°C, jest to już stan krytyczny, w którym może dojść do trwałego uszkodzenia narządów wewnętrznych, a nawet śmierci.

Gorączka nieznanego pochodzenia u kota

Gorączka nieznanego pochodzenia (FUO, fever of unknown origin) to stan, w którym u kota występuje utrzymująca się podwyższona temperatura ciała, wynikająca z przestawienia punktu termoregulacji w podwzgórzu (prawdziwa gorączka), a jej przyczyny nie udaje się ustalić pomimo przeprowadzenia szczegółowej i szerokiej diagnostyki.

FUO nie powinno być rozpoznawane jedynie na podstawie braku odpowiedzi na antybiotyki czy negatywnych wyników badań rutynowych — diagnozę stawia się dopiero wtedy, gdy wykluczono najczęstsze przyczyny (m.in. infekcyjne, zapalne, nowotworowe czy polekowe).

Młody, szary, pręgowany kot z zamkniętymi oczami leży w ramionach człowieka – wygląda na zmęczonego lub chorego.
Niektóre zwierzęta szukają czułości u właściciela, gdy czują się źle, podczas gdy inne się chowają.

Objawy: jak rozpoznać gorączkę u kota?

Objawy gorączki u kota pojawiają się, gdy receptory ciepła wysyłają impulsy do ośrodków termoregulacji w podwzgórzu, informując o przekroczeniu bezpiecznej wartości temperatury. Za mechanizmy obniżające temperaturę odpowiada układ przywspółczulny, który powoduje u kota rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych, zianie oraz osłabienie aktywności mięśni.

Objawy wskazujące na gorączkę u kota:

  • osowiałość, apatia, zmęczenie, niechęć do ruchu,
  • osłabiony apetyt lub całkowita niechęć do jedzenia,
  • polidypsja – wzmożone pragnienie,
  • drżenie mięśni,
  • zaczerwienione białka oczu,
  • suchy stolec,
  • w skrajnych przypadkach – omdlenia.

Czy gorący nos u kota świadczy o gorączce? U kotów „ciepły” lub „suchy nos” NIE stanowi wiarygodnego wyznacznika gorączki — jego temperatura zmienia się naturalnie w ciągu dnia pod wpływem otoczenia lub aktywności zwierzęcia. Jedynym obiektywnym sposobem oceny gorączki jest pomiar temperatury termometrem.

Jak zmierzyć temperaturę kotu 

Pomiar temperatury to jedyna obiektywna metoda potwierdzenia gorączki u kota.

Tradycyjna metoda polega na umieszczeniu w odbycie, na głębokość ok. 2,5 cm, weterynaryjnego termometru z dłuższą i elastyczną końcówką, posmarowanego wcześniej wazeliną, i przytrzymaniu go do zakończenia pomiaru.

W praktyce, gdy kot jest chory, podejrzliwy i w stanie obronnym, taki pomiar w domu może nie być możliwy.

Warto wiedzieć: termometr cyfrowy rektalny zwykle potrzebuje od 30 sekund do 1 minuty (w zależności od modelu), aby dokonać pomiaru. Szybkie termometry weterynaryjne (tzw. „fast read”) potrafią pokazać wynik już po 10–15 sekundach.

Bezdotykowe termometry na podczerwień, które mierzą temperaturę w ciągu 2–5 sekund, są jednak mniej dokładne niż termometry rektalne.

Przyczyny gorączki u kota 

W literaturze weterynaryjnej wskazuje się, że gorączkę mogą wywołać białka, produkty rozpadu białek oraz innych substancji, w szczególności toksyny uwalniane ze ścian komórkowych bakterii. Są to tzw. pirogeny, które prowadzą do miejscowego uwolnienia prostaglandyn w podwzgórzu, co może skutkować podniesieniem punktu nastawczego prawidłowej wartości temperatury. Po jego podniesieniu organizm rejestruje aktualną temperaturę jako zbyt niską i uruchamia mechanizmy mające ją podwyższyć.

W praktyce najczęstsze przyczyny gorączki u kotów to m.in.:

  • infekcje bakteryjne – ropnie po pogryzieniach, wtórne zakażenia po samookaleczeniach, bakteryjne zapalenie dróg oddechowych, sepsa,
  • infekcje wirusowe – FIP (zakaźne zapalenie otrzewnej kotów), FeLV (białaczka kotów), FIV (wirus niedoboru odporności kotów), herpeswirus kotów (FHV-1),
  • infekcje pasożytnicze – np. odkleszczowe lub związane z zarobaczeniem,
  • infekcje grzybicze – histoplazmoza, blastomykoza, kryptokokoza, kokcydioidomykoza,
  • niezakaźne stany zapalne – zapalenie trzustki, IBD itp.,
  • nowotwory – chłoniak, szpiczak, choroby mieloproliferacyjne,
  • niektóre leki – np. penicylina, tetracyklina,
  • choroby o podłożu immunologicznym.

Kot pije wodę z miski
Ważne jest również, aby koty mające gorączkę piły dużo płynów!

Warto wiedzieć: naturalnymi przyczynami podwyższenia temperatury u kotów mogą być także permanentny stres oraz nadmierna aktywność fizyczna.

Ważne! U małych zwierząt domowych najczęstszymi przyczynami gorączki o nieznanym pochodzeniu są choroby o podłożu immunologicznym oraz nowotwory, dlatego nie należy podejmować samodzielnej diagnostyki. Tylko lekarz weterynarii może określić, jaka choroba wywołuje gorączkę i jakie postępowanie lecznicze należy wdrożyć.

Jak zbić gorączkę u kota domowym sposobem? 

Jedynym właściwym postępowaniem w przypadku kota z objawami gorączki jest natychmiastowe zabranie go do lekarza weterynarii. Do tego czasu możesz spróbować nawodnić zwierzę – jeśli nie ma innej możliwości, podawaj mu wodę małą strzykawką do pyszczka, ale nigdy na siłę.

Dodatkowo można położyć kota na ręczniku zmoczonym letnią wodą – w ten sposób zwierzę schłodzi się dzięki konwekcji.

Ważne! W żadnym wypadku nie podawaj kotu ludzkich leków na gorączkę, ponieważ mogą być one toksyczne i pogorszyć stan zwierzęcia. Tylko lekarz weterynarii może przepisać odpowiednie preparaty – na przykład leki przeciwgorączkowe lub antybiotyki – po przeprowadzeniu dokładnej diagnostyki.

Kiedy udać się z kotem do lekarza weterynarii? 

Gorączka u kota nigdy nie powinna być bagatelizowana. Są sytuacje, w których z wizytą u lekarza weterynarii nie można zwlekać:

  • temperatura ciała kota przekracza 40,5°C,
  • gorączka utrzymuje się dłużej niż 24 godziny,
  • kot jest apatyczny, nie je, nie pije lub wymiotuje,
  • pojawiają się objawy odwodnienia (suchy język, zapadnięte oczy, elastyczna skóra wraca wolno na miejsce),
  • występują drżenia mięśni, omdlenia lub duszność,
  • gorączka dotyczy kociąt, kotów starszych lub przewlekle chorych,
  • stan kota gwałtownie się pogarsza mimo prób nawodnienia i zapewnienia spokoju.

Ważne: im szybciej kot otrzyma pomoc medyczną, tym większe są szanse na skuteczne leczenie i uniknięcie groźnych powikłań.

Rozpoznanie 

Rozpoznanie przyczyny gorączki u kota wymaga dobrze zaplanowanego postępowania, które łączy dokładny wywiad, badanie kliniczne oraz badania dodatkowe dostosowane do objawów.

Na początku lekarz ocenia ogólny stan zwierzęcia i przeprowadza pełne badanie kliniczne, zwracając uwagę na cechy, które mogą wskazywać kierunek dalszej diagnostyki. Przykładowo: ropna wydzielina i ślady pogryzienia sugerują ropień, a żółtaczka powinna skłonić do badań krwi i biochemii w kierunku chorób wątroby.

Podstawowe badania laboratoryjne obejmują morfologię krwi, profil biochemiczny surowicy, badanie ogólne moczu i posiew moczu z antybiogramem. U kotów rutynowo wykonuje się także testy na FeLV i FIV. Wskazane mogą być ponadto: badanie dna oka, badanie neurologiczne, zdjęcia rentgenowskie klatki piersiowej i jamy brzusznej.

W sytuacjach, gdy gorączka nie ustępuje i nie ma oczywistej przyczyny, mówimy o gorączce o nieznanym pochodzeniu (FUO).

Jak leczy się gorączkę u kota? 

Leczenie gorączki u kota zależy od ustalonej przyczyny, dlatego nie istnieje jeden uniwersalny schemat postępowania. Niekiedy diagnostyka jest wieloetapowa i wymaga od opiekuna więcej czasu oraz cierpliwości.

W przypadku infekcji lekarz może zdecydować o podaniu leków przeciwwirusowych lub antybiotyków. Stany zapalne mogą wymagać leczenia przeciwzapalnego, a w niektórych sytuacjach także immunosupresyjnego.

Zdarza się również, że lekarz ogranicza się do wsparcia organizmu kota poprzez odpowiednią dietę i nawodnienie, pozwalając mu samodzielnie poradzić sobie z chorobą o łagodnym przebiegu.

Podsumowanie

Gorączka u kota to objaw, a nie choroba, mimo wszystko nie można jej lekceważyć. Może wynikać z infekcji, stanów zapalnych, chorób immunologicznych, nowotworów, a nawet reakcji polekowych. Najważniejsze to pamiętać, że samodzielne rozpoznanie przyczyny gorączki w domu jest niemożliwe, a podawanie leków przeznaczonych dla ludzi – niebezpieczne. Jedynym właściwym rozwiązaniem jest szybka konsultacja z lekarzem weterynarii, który przeprowadzi diagnostykę i dobierze odpowiednie leczenie.

Najczęściej zadawane pytania

Czy mogę podać kotu lek przeciwgorączkowy dla ludzi?

Nie. Paracetamol i ibuprofen są dla kotów niebezpieczne. Leczenie dobiera wyłącznie lekarz weterynarii.

Po szczepieniu kot ma gorączkę — to normalne?

Krótki, łagodny wzrost temperatury bywa możliwy 24–48 h po szczepieniu. Jeśli gorączka jest wysoka, kot apatyczny lub objawy trwają dłużej — skontaktuj się z wetem.

Czy kot może sam wyzdrowieć z gorączki? 

Tak. W niektórych przypadkach samowyleczenie jest możliwe, np. gdy kot ma łagodną infekcję górnych dróg oddechowych. Również niektóre choroby odpasożytnicze są skutecznie zwalczane przez organizm kota.