Psy corgi to Brytyjczycy pełną gębą – ich karykaturalna budowa ciała i nietuzinkowy charakter są chodzącym dowodem na to, że angielski humor nie kończy się na ludziach. Według FCI owczarek walijski corgi to pies pasterski, ale dla większości ludzi to po prostu pies królowej Elżbiety. W naszym poradniku dowiesz się wszystkiego o historii, cechach i odmianach tej starej rasy.


Owczarek walijski: Portret rasy

  • FCI: grupa I FCI, sekcja 1, nr wzorca 38 i 39
  • Kraj pochodzenia: Wielka Brytania
  • Charakter: przyjazny, ciepły pies o dużym temperamencie, odważny i pewny siebie, inteligentny, bystry i wesoły, wytrzymały i sprawny fizycznie, uważny i szczekliwy
  • Wielkość: 25 – 30 cm
  • Waga: 9 – 17 kg
  • Szata: gęsta sierść o obfitym podszerstku i prostych, krótkich lub średniej długości włosach okrywowych
  • Maść: bardzo różnorodna: jednolita (oprócz czysto białej), pręgowana, ze znaczeniami, tricolor 
  • Długość życia: 13-16 lat
  • Choroby: nadwaga, choroby stawów


Czy corgi to owczarek niemiecki i jamnik? Na pierwszy rzut oka Corgi faktycznie wygląda jak skrzyżowanie jamnika z owczarkiem niemieckim, ale przodkiem psa tej rasy jest w rzeczywistości szwedzki Vallhund.

Historia rasy Welsh Corgi

Owczarek walijski należy do jednych z najstarszych istniejących ras, która na Wyspy Brytyjskie trafiła dzięki Celtom jeszcze grubo przed naszą erą. Za ich przodka uchodzi Västgötaspets, czyli szwedzki vallhund, rodzaj pierwotnego szpica pasterskiego. Pierwsze corgi żyły w hrabstwie Cardiganshire, czyli na północy Walii. Przetrwały tam przez całe wieki w praktycznie niezmienionej formie. Z czasem trafiły na południe, do hrabstwa Pembrokeshire. Wtedy też zaczęły się krystalizować dwie odmiany rasy: nieco większe Cardigany z hrabstwa Cardiganshire i mniejsze Pembroke Welsh Corgi z hrabstwa Pembrokeshire.

Co znaczy „corgi”? Nazwa psów tej rasy wywodzi się prawdopodobnie z języka staroceltyckiego i jest zbitkiem dwóch słów: "cur"- czyli mały i "gi"-pies.


Dwie odmiany corgi

Różnice między obiema odmianami corgi – północno- i południowowalijskiego - uznano oficjalnie w 1934 roku. Powstały wtedy welsh corgi cardigan i welsh corgi pembroke jako odrębne rasy, których od tamtego czasu nie wolno ze sobą krzyżować. Mimo odrębnych wzorców, obie rasy wykazują tak wiele podobieństw, że laicy zwykle ich nie rozróżniają. Obie mają krępą, przysadzistą budowę ciała, wydłużony tułów i silnie umięśnione, krótkie kończyny. Potocznie znane są niezależnie od odmiany po prostu jako corgi. 

Psy królowej Elżbiety Nawet osoby, które nie znają bliżej rasy corgi, znają te psy z telewizji, bo lubowała się w nich brytyjska królowa. Towarzyszące jej czworonogi to w ogólnym postrzeganiu po prostu „psy królowej angielskiej”. Elżbieta II preferowała odmianę Corgi Pembroke, a psy tej rasy towarzyszyły jej już od dzieciństwa. Dookie, którego w roku 1933 przyniósł do domu jej ojciec, król Jerzy VI, był pierwszym z ponad 30 corgich, które brytyjska monarchini posiadała w ciągu swego długiego życia. Corgi towarzyszyły królowej w codziennych spacerach, a czasem także w zagranicznych wyjazdach.

Jak wygląda pies corgi?

Dla niektórych pociesznie fikuśne, dla innych karykaturalnie nieproporcjonalne: nie da się ukryć, że owczarek walijski corgi nie jest uniwersalną pięknością. W oczy rzuca się przede wszystkim ich prosty grzbiet i wydłużony tułów, oparty na optycznie zbyt krótkich łapach. Duża głowa, mocna szyja, szeroka klatka piersiowa oraz krępy korpus aż proszą się o dłuższe kończyny. Od zachwianych proporcji ciała uwagę odwraca jednak przypominający mordkę lisa sympatyczny pysk, o dużych, szpiczastych uszach z zaokrąglonymi koniuszkami i bystre spojrzenie ciemnych oczu.

Welsh Corgi Pembroke
Welsh Corgi Cardigan jest większy i cięższy niż Pembroke i ma bardziej okazały ogon


Welsh Corgi: Cardigan i Pembroke

Pomimo bardzo podobnego wyglądu, prawdziwi miłośnicy rasy znają różnice między Cardiganem a Pembrokiem. Podczas gdy Welsh Corgi Cardigan ma około 30 cm w kłębie, Welsh Corgi Pembroke jest nieco niższy, osiągając w kłębie do 25 cm. Samce kardiganów ważą do 17 kg, zaś pembroków do 14 kg. Te ostatnie mają również nieco krótszy tułów oraz krótsze uszy i nogi. „Pemy” – bo tak pembroki określane są wśród wtajemniczonych - mają także szczątkowy, choć dziś już ze względu na zakaz niekopiowany ogon. Bardziej okazały, puszysty ogon Cardich przybiera z kolei formę podobną do lisiej kity. Umaszczenie corgi cardigan jest bogatsze, a wzorzec zezwala na szatę zarówno jednolitą jak i pręgowaną oraz ze znaczeniami i tricolor. Paleta umaszczenia corgi pembroke jest nieco uboższa.         Również pod względem charakteru różnice w obu rasach corgi są niewielkie. Pembroke uchodzi za spokojniejszego, mniej energicznego, bardziej towarzyskiego i ufnego niż cardigan. Cardigany bardziej dążą do dominacji, bywają jednak częściej wycofane i lękliwe, co sprawia, że wymagają intensywniejszej socjalizacji niż ich mniejsi pobratymcy.

Corgi niebieski, czarny, marmurkowy

Sierść Welsh Corgi tworzą dwie warstwy: od spodu obfity i nieprzemakalny podszerstek, a z wierzchu prosty, krótki lub średniej długości włos okrywowy, w dotyku twardy i szorstki. Ubarwienie owczarka walijskiego jest bardzo różnorodne.

U Cardiganów szata obejmuje następujące maści:

  • trikolor pręgowana
  • pręgowana
  • trikolor
  • ruda
  • śniada
  • blue merle
  • czarno-biała
  • marmurkowa


Z kolei umaszczenie przedstawicieli corgi pembroke może być:

  • rude
  • śniade
  • płowe 
  • czarne podpalane

U obu ras mogą występować białe znaczenia, głównie na głowie, szyi i klatce piersiowej, a u Cardiganów także na podbrzuszu, łapach i końcu ogona. Biel nie może jednak dominować w ich umaszczeniu.

Pielęgnacja corgi

Welsh Corgi linieje przez cały rok, dlatego wymaga regularnego szczotkowania, ale jego pielęgnacja nie jest skomplikowana. Wystarczy psa raz w tygodniu wyczesać, używając najlepiej szczotki z gęstymi zaokrąglonymi na końcu sztyftami typu zgrzebło lub pudlówki. W okresie intensywnego linienia wiosną i jesienią powinieneś czesać swojego pupila częściej, sięgając również po furminator do usuwania podszerstka. Z powodu niskiego „podwozia” corgi bardzo często wraca do domu z zabłoconym brzuchem, ale częste kąpiele nie są zalecane. Po wyschnięciu sierści resztki błota możesz bardzo łatwo wykruszyć z sierści.

Charakter Walijczyka: dusza towarzystwa

Krytycy wyglądu krótkonogiego i krępego pieska zwykle milkną, jeśli tematem rozmów staje się charakter corgi. Bo cechy wewnętrzne walijskiego pasterza zjednują mu dużo więcej zwolenników niż jego – powiedzmy oryginalna – budowa ciała. Psy corgi bardzo przywiązują się do opiekuna, każdego domownika sprawiedliwie obdzielając uczuciami, nie wybierają bowiem jednej ulubionej czy szczególnie respektowanej osoby. Bardzo lubią gości i gwar domostwa, łatwo nawiązując kontakt również z dziećmi. Obycie z ludźmi sprawia, że typowy corgi nie traci nerwów również w stresujących sytuacjach. Dzięki dużej inteligencji i żywemu usposobieniu z corgim nudzić się nie sposób. Te małe pieski uwielbiają się bawić, kochają ruch i bardzo chętnie się uczą. Ale uwaga: wbrew pozorom ich krótkie łapki pozwalają im na rozwinięcie imponującej prędkości i mogą je długo niestrudzenie nieść. Corgi to z całą pewnością nie kanapowiec!

Rudy Welsh Corgi z piłką
Mimo swoich krótkich łap Welsh Corgi to wytrzymały i dynamiczny pies, który potrzebuje dużo ruchu.


Corgi w mieszkaniu: dla kogo to pies?

Mimo przysadzistej, z pozoru mało sportowej sylwetki, welsh corgi wymagają dużej dawki ruchu. Aby były szczęśliwe i spełnione, potrzebują zatem opiekuna, który zapewni im aktywny tryb życia i mentalne wyzwania. Tkwiące w nim geny psów pracujących każą mu dbać o stado, dlatego silnie się do rodziny przywiązują. Ma to jednak również złe strony: małe Walijczyki źle znoszą samotność, dlatego nie powinny znaleźć się u osób spędzających dużo czasu poza domem - zostawiane na dłużej mogą cierpieć na lęk separacyjny. Szczególnie dotkliwie tęskniąc, mogą nieustannie szczekać lub niszczyć przedmioty. Z racji na swoją pasterską przeszłość, owczarek corgi chętnie przejmuje rolę stróża domostwa, tępiąc w obejściu gryzonie i głośno ostrzegając przed intruzami. Welsh Corgi Pembroke i Cardigan to rasy niezwykle elastyczne, które zaaklimatyzują się zarówno w mieszkaniu, jak i w dużym domu z ogrodem, ale ze względu na swoją pasterską przeszłość, będą szczęśliwsze w wiejskiej przestrzeni niż w miejskiej dżungli. Ten mały piesek jest oddany, czuły i empatyczny i nadaje się zarówno da osób samotnych, jak i rodzin wielodzietnych – pod warunkiem, że zapewnisz mu dużo ruchu, wyzwań umysłowych i pozwolisz na bliski ze sobą kontakt.

Jak wychować Welsh corgi?

Mimo milusińskiego wyglądu, Welsh corgi mają mocny charakter, potrafią być krnąbrne i uparcie dążyć do celu. Dlatego ich socjalizację powinieneś zacząć od bardzo wczesnego szczenięctwa, a wszelkie reguły egzekwować stanowczo i konsekwentnie, bo te małe pieski chętnie ignorują zasady, które nie trafiły im do gustu. Typowy Corgi ma doskonałą pamięć i jest bardzo wdzięcznym uczniem: lubi poznawać nowe sztuczki, szybko chłonie polecenia i chętnie współpracuje z opiekunem. Niestety równie dobrze zapamiętuje wszelkie sytuacje, kiedy uległeś błagalnemu spojrzeniu jego ciemnych oczu. Raz zrobiony wyjątek wystarczy, aby corgi uparcie domagał się potem swoich przywilejów. Podczas treningu owczarki walijskie dość szybko się nudzą, dlatego musisz zadbać o urozmaicenie podczas szkolenia i pozytywnie motywować je smakołykiem, pochwałą lub pieszczotą. Z uwagi na silny instynkt stadny, Corgi przejawiają często zachowania zaganiające, ścigając samochody, rowerzystów czy biegaczy. Zdarza im się także „podszczypywanie" za kostki czy chwytanie domowników za pięty – dokładnie tak, jak robili to jego przodkowie, dyscyplinując krowy łapaniem zębami w pęciny. Takie zachowania trzeba odpowiednio wcześniej tłumić w zarodku. Welsh corgi należą ponadto do psów szczekliwych, dlatego od samego początku powinieneś temperować tendencję do ujadania bez okazji. Dzięki odpowiedniemu wychowaniu Twój podopieczny nauczy się ograniczyć głośne zabieranie głosu do sytuacji, które naprawdę tego wymagają.

Żywienie welsh corgi

Zawartość miski dla pembroke czy cardigana powinna być zawsze wysokiej jakości i z dużą zawartością mięsa. Dzienną porcję powinieneś podzielić na dwa lub trzy posiłki podawane o stałej porze dnia. Ponieważ Corgi są łasuchami i mają tendencję do tycia, starannie przestrzegaj ustalonych zasad żywienia. Jeśli za dobre zachowanie nagradzasz psa smaczkami, pamiętaj, aby uwzględnić to w odpowiednio zredukowanej dawce karmy. Ze względu na swą karłowatą budowę walijski piesek jest podatny na kontuzje stawów. Jeśli zatem zdecydujesz się na dietę BARF lub samodzielnie gotowane posiłki, nie zapomnij o naturalnych suplementach mineralnych i wapniowo-witaminowych, wspomagających kości i stawy.

Corgi – odmieniać czy nie odmieniać? Nazwa rasy welsh corgi sprawia Polakom problemy językowe: czy można ją odmieniać przez przypadki? W normie wzorcowej rzeczownik corgi – jak większość zapożyczeń leksykalnych z końcówką -i – zostaje zwykle w formie nieodmiennej. Ale w tekstach i wypowiedziach o charakterze mniej nieoficjalnym można odmieniać ten rzeczownik w liczbie pojedynczej według wzorca przymiotnikowego:   M. corgi D. corgiego C. corgiemu B. corgi N. corgim Ms. Corgim W. corgi


A jak u welsh corgi ze zdrowiem?

Zarówno cardigany, jak i pembroki zalicza się do jednych z najzdrowszych ras psów, nieskażonych chorobliwymi zapędami hodowlanymi. Te małe owczarki są odporne, wytrzymałe i długowieczne – dożywają nierzadko 16 lat. Jeśli cierpią na jakieś choroby, to zwykle te związane z ich anatomią. W wieku 6-7 miesięcy u Corgich może pojawić się kulawizna młodzieńcza, czyli zahamowanie wzrostu kości długich przy jednoczesnym normalnym rozwoju kości czaszki i tułowia. Schorzenie to mija zwykle samoistnie, ale jest bolesne i wymaga leczenia objawowego. Na tę przypadłość znacznie częściej niż Welsh Corgi Pembroke cierpi Welsh Corgi Cardigan. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia kulawizny, unikaj nadwyrężania stawów młodego psiaka i nie forsuj go zbyt intensywnymi treningami.

U Corgi mogą pojawić się także:

  • dysplazja stawów
  • zwyrodnienie kręgosłupa (tzw. mielopatia degeneracyjna, DM) 
  • dyskopatia (wypadanie dysków międzykręgowych)
  • wypadanie rzepki kolanowej

Aby zapobiec tego typu przypadłościom corgi – podobnie jak jamnik - nie powinien zbyt często wchodzić i schodzić po schodach oraz skakać z dużych wysokości (na kanapę, do bagażnika itp.). Również nadwaga sprzyja problemom z kośćcem. Utrapieniem dla właściciela corgi mogą być ponadto choroby oczu takie jak postępujący zanik siatkówki (Progressive Retinal Atrophy, PRA) czy zaćma.

Welsh Corgi zimą i latem

Welsh Corgi to rasa odporna na surowe warunki atmosferyczne. Zwarta okrywa włosowa z gęstym podszerstkiem jest wodoodporna i zapewnia psu odpowiednią ochronę przez zimnem. Typowy corgi uwielbia zabawy w śniegu i gwiżdże na niską temperaturę. Gorzej natomiast mały Walijczyk radzi sobie podczas gorących dni. W czasie upałów szuka chłodnych i zacienionych zakamarków. Kiedy skala termometrów skacze powyżej 25 stopni Celsjusza, wybieraj się na spacer wcześnie rano i późnym popołudniem. Nie zapomnij również o stałym dostępie do świeżej wody.

Hodowla corgi: gdzie szukać szczeniąt walijskiego owczarka?

Welsh corgi nie jest w Polsce modnym psem, co wychodzi mu zdecydowanie na dobre: pseudohodowcy wybierają inne rasy, aby szybko się wzbogacić. Dzięki temu nieodpowiedzialne rozmnażanie, pogłębiające genetycznie uwarunkowane choroby, nie jest aż tak dużym problemem, jak w przypadku buldożków francuskich, mopsów czy labradorów. Obie rasy - Welsh corgi pembroke i corgi cardigan - są zarejestrowane i uznane przez FCI. Szukając szczeniąt powinieneś jednak wybrać hodowlę zarejestrowaną w Polskim Związku Kynologicznym, podlegającemu FCI. Tam przeznaczane do rozrodu zwierzęta poddawane są testom genetycznym. Pozwoli to zminimalizować ryzyko wystąpienia prowadzących do ślepoty schorzeń oczu czy uciążliwych problemów ze stawami. Cena corgi z rodowodem waha się od 7.500 do 8.000 złotych. Nie daj się skusić tańszym ofertom. Oszczędzając na kupnie szczenięcia ryzykujesz wysokie koszty leczenia weterynaryjnego dorosłego psa.

Podsumowanie

Choć wygląda jak niepozorny piesek salonowy, Welsh Corgi ma wielkie ego i waleczną duszę. Jest dynamiczny, odważny i inteligentny i lubi mieć własne zdanie. Wymaga konsekwencji w wychowaniu i jasnych reguł, ale odpowiednio zsocjalizowany będzie dla aktywnych osób wiernym i czułym towarzyszem, z którym na pewno nie będziesz się nudził. Serca Brytyjczyków walijski pies podbił już dawno temu, może czas, aby zakochali się w nim także Polacy?