Pielęgnacja psa to coś więcej niż tylko jego czesanie. Oprócz regularnego szczotkowania i kontroli sierści na obecność pasożytów uwagi opiekuna wymagają również uszy, łapy, zęby i oczy. Ale zabiegi czysto kosmetyczne nie wystarczą – według powiedzenia „prawdziwe piękno pochodzi od środka” istotną częścią dbałości o czworonoga jest również właściwe odżywianie - źródło zdrowej skóry, mocnych włosów i odporności na grzyby i inne mikroorganizmy.

Pielęgnacja psa: od czego zależy nakład czasu i energii?

Pielęgnacja psa zależy w dużej mierze od jego rasy i stanu zdrowia – czworonogi długowłose wymagają znacznie więcej zabiegów pielęgnacyjnych niż te krótkowłose i nie posiadające podszerstka. Podobnie rzecz ma się z rasami przehodowanymi, podatnymi na dolegliwości skórne i infekcje – w tym przypadku ważne są czynności profilaktyczne, aby nie doszło na przykład do zagrzybienia uszu, zapalenia fałd skórnych czy zaczerwienienia zbyt suchych lub łzawiących oczu. Nie bez znaczenie jest także temperament zwierzaka oraz otoczenie, w którym mieszka – psy kochające błotne kąpiele lub kopanie podziemnych korytarzy potrzebują częstszej styczności z mydłem i wodą niż mimozy preferujące relaks w zaciszu domowej kanapy.

Zanim zdecydujesz się na psa

Pięknie falująca, długa, jedwabista sierść, rozkoszne fałdki skóry na całym ciele lub śnieżnobiałe kędziorki? Co na zdjęciach wygląda imponująco, przekłada się na czasochłonne zabiegi pielęgnacyjne. Zanim wybierzesz optycznie atrakcyjną rasę, sprawdź, czy pasuje do Twoich nawyków i oczekiwań.

Długowłose, mocno liniejące lub wrażliwe na brud rasy nie nadają się dla Ciebie, jeśli:
  • nie masz czasu lub ochoty na codzienne szczotkowanie,
  • nie znosisz sierści na ubraniach,
  • nie zamierzasz wciąż kąpać swojego pupila, aby dotrzeć do prawdziwego koloru jego szaty,
  • nie chcesz wydawać pieniędzy na grooming.


Podstawa każdej pielęgnacji: oswojenie psa z rytuałem

Niezależnie od nakładu czasu i energii, jaki musisz włożyć w pielęgnację swojego psa, pierwszym krokiem musi być przyzwyczajenie czworonoga do zabiegów higieny. Najłatwiej przyjdzie to właścicielom szczeniąt, które od niechcenia, podczas zabawy można oswajać na przykład ze szczotką, z zaglądaniem do uszu czy pyska, a później stopniowo także z pincetą na kleszcze czy cążkami do paznokci. Takie przedsięwzięcie będzie już trudniejsze w przypadku zwierząt, zaadoptowanych w wieku dorosłym, których pielęgnacja była wcześniej zaniedbana. Zdobycie zaufania potrwa tu z pewnością dłużej, ale przy odpowiedniej dozie cierpliwości dbanie o psa będzie możliwe bez warczenia, kąsania i bez stresu.

biały pies
Psy o białym umaszczeniu wymagają często dodatkowych zabiegów pielęgnacyjnych, zwłaszcza jeśli kochają kąpiele błotne i okłady szlamowe.


Rodzaje sierści – wady i zalety

Nie ma sierści idealnej – zwykle psy, które nie linieją, muszą odwiedzać groomera, a te o sierści krótkowłosej z reguły gubią włosy i dwa razy do roku gruntownie je zmieniają. Rasy bez podszerstka są wrażliwe na zimno, a długowłose wymagają codziennego szczotkowania.

Wyróżniamy następujące typy psiego owłosienia:
  1. Sierść podwójna krótkowłosa: oprócz warstwy zewnętrznej ma obfity podszerstek. Psy o takim umaszczeniu gubią sierść przez cały rok, a na wiosnę i jesień odpowiednio ja zmieniają. Do ras krótkowłosych należą owczarek niemiecki, labrador, rottweiler, szpic oraz psy zaprzęgowe. Pielęgnacja: Szczotkowanie 2-3 w tygodniu, wiosną i jesienią 4-5 razy tygodniowo lub codziennie. W przypadku „aromatycznej” kontaminacji wymagana kąpiel.
  2. Sierść gładka krótkowłosa to szata krótka, prosta, bez podszerstka, składająca się tylko z okrywy zewnętrznej. Pies traci stosunkowo mało sierści i przez cały rok w mniej więcej równych ilościach. Do ras gładkowłosych należą na przykład wyżły, boksery czy pinczery. Pielęgnacja: masaż rękawicą lub czesanie gumowa szczotką raz w tygodniu. W przypadku zabrudzeń można przetrzeć wilgotnym ręcznikiem.
  3. Sierść długowłosa: psy o długiej sierści mogą mieć gruby lub cienki podszerstek. U ras takich jak bobtail, terier tybetański, border collie czy cocker spaniel obie warstwy są bardzo bujne. Wiele długowłosych psów myśliwskich, jak na przykład setery, ma natomiast mało podszerstka. Pielęgnacja: Sierść z niewielką ilością podszerstka wymaga regularnego szczotkowania, ale zabiegi nie są zbyt czasochłonne. Psy długowłose o mocnym podszerstku wymagają praktycznie codziennego czesania, bo ten typ sierści ma tendencję do tworzenia kołtunów i filcowania.
  4. Sierść kręcona: Psy „z trwałą” są szczególnie popularne wśród alergików, bo chociaż ich sierść posiada podszerstek, praktycznie nie gubią włosów. Ponieważ nie następuje zmiana sierści, psy z lokami wymagają jednak regularnego strzyżenia. Najbardziej znanym przedstawicielem ras kędzierzawych jest pudel, ale grupa ta obejmuje także psy wodne. Pielęgnacja: Oprócz regularnego strzyżenia psy z kręconą sierścią możesz częściej kąpać.
  5. Sierść szorstkowłosa:Taka szata nie przepuszcza wody i jest najczęściej wyposażona w bujny podszerstek. Do tej grupy należy między innymi wyżeł niemiecki szorstkowłosy, sznaucery, border teriery i inne teriery. Pielęgnacja: Wierzchnia warstwa wymaga trymowania.
  6. Rzadkie rodzaje sierści: Do tej grupy należą nagie psy, takie jak grzywacz chiński, które czesania nie wymagają, ale są wrażliwe na słońce, ale także psy z „dredami”, jak chociażby węgierski pulli, którego „filcowa” sierść wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Aby uzyskać informacje na temat najlepszego sposobu pielęgnacji tak szczególnego psa, skonsultuj się najlepiej z hodowcą lub groomerem.


Dobra rada Po zabiegach groomingowych dobrze jest psa wykąpać, aby usunąć resztki obumarłych włosów


Pielęgnacja psa „od środka”

Czesanie i trymowanie pozwolą usunąć zbędne włosy i zapobiec skołtunieniu lub sfilcowaniu sierści, a takze pozbyć się zaniedbanych fragmentów psiej szaty. Szczotka lub rękawica do masażu zadbają o prawidłowe ukrwienie skory. Ale prawdziwie piękną sierść i mocną, odpowiednio nawilżoną i pozbawioną łupieżu skórę gwarantuje przede wszystkim wysokiej wartości karma. Zbilansowane posiłki i unikanie zbędnych (i najczęściej szkodliwych!) preparatów chemicznych zapewnią zdrową florę bakteryjną, która stanowi naturalną ochronę przed zarazkami i ma bezpośredni wpływ na zdrową, lśniącą sierść. Odpowiednie odżywianie to niejako pielęgnacja psa od wewnątrz.



Jak często kąpać psa?

Kąpanie psa podlega bardzo prostej zasadzie: tak rzadko, jak to możliwe, tak często, jak to konieczne. Powodem kąpieli może być znaczny stopień zabrudzenia lub odór, przyjemny tylko dla zwierzaków, preferujących „naturalne perfumy”. Żeby takie spotkanie z wanną i prysznicem nie skończyło się powodzią łazienki i traumą czworonożnego brudasa, musisz go do takich „radykalnych” zabiegów higienicznych koniecznie przyzwyczaić. Większość psów kąpieli nie znosi i nigdy nie polubi, ale nauczy się je tolerować, jeśli go z nimi oswoisz. Uważaj na to, aby podczas kąpieli woda nie dostała się do uszu lub oczu zwierzęcia i zadbaj o stabilne podłoże (np. w postaci gumowej maty), żeby pies poczuł się pewniej.

Mokry pies w wannie
Kąpanie psa nie powinno należeć do regularnych, lecz tylko sporadycznych rytuałów pielęgnacyjnych.


Ważne Wybierz naturalny szampon, bo większość dostępnych w handlu środków pielęgnacyjnych zawiera – mimo szumnie brzmiących obietnic marketingowych – szkodliwe substancje chemiczne. Sięgając po naturalne mydło na bazie olejków eterycznych dodatkowo unikniesz zbędnego plastiku.

Co w sierści piszczy?

Wiosną, latem i jesienią, a przy łagodnych zimach również całorocznie właściciele psów zapalczywie walczą z kleszczami. Ponieważ silne preparaty chemiczne – spot-ony czy tabletki – nie obędą się bez skutków ubocznych (czasem zauważalnych z dużym opóźnieniem, utrudniającym znalezienie przyczyny), powinieneś wypróbować naturalne środki odstraszające pasożyty. Wewnętrznie – czyli dodając do jedzenia – stosować możesz preparaty roślinne z zawartością czystka, drożdży, czosnku, pestek dyni czy wiórek kokosowych. Zewnętrznie – do wcierania w sierść – nadają się olejki eteryczne z lawendy, eukaliptusa cytrynowego czy ylang-ylang oraz olej kokosowy.

Uwaga Niezależnie od środków ochronnych, po które sięgniesz, kontrola sierści i skóry na obecność niepożądanych gości powinna stać się Waszą codzienną rutyną. Im wcześniej „przycumowany” kleszcz zostanie usunięty, tym mniejsze ryzyko infekcji borelioza i innymi chorobami.

Jak pielęgnować psie łapy?

Na ciężką próbę łapy psa najbardziej wystawione są zimą oraz latem. W zimnej porze roku posypane solą i chemicznymi preparatami do odladzania ulice bardzo utrudniają życie naszym czworonożnym przyjaciołom. Aby uniknąć kontaktu z agresywnymi substancjami, powinieneś przed spacerem smarować podeszwy łap wazeliną lub specjalnym, tłustym balsamem. Jeśli o tym zapomniałeś, przemyj łapy letnią wodą po powrocie ze spaceru. Regularnie skracaj również zbyt długie włosy między palcami, bo w mroźne dni od śniegu i lodu tworzą się tam grudy, powodujące ból i utrudniające chodzenie. Również w gorące dni opuszki łap należy odpowiednio pielęgnować, bo szybko wysychają i mają skłonność do pękania. W wysokich temperaturach preferuj spacery po chłodnym lesie, najlepiej w godzinach porannych i wieczornych. Unikaj zbyt długiego przebywania psa na gorącym asfalcie. Regularnie kontroluj stan psich lap, aby między palcami lub poszczególnymi częściami poduszki nie zbierał się brud lub ostre wąsy zbóż, prowadzące do mikroskaleczeń i stanów zapalnych. Jeśli odkryjesz jakieś ciała obce, usuń je, łapę w razie potrzeby opłucz wodą, a sklejoną sierść ostrożnie skróć nożyczkami o zaokrąglonych końcach.
Dobrze wiedzieć Stwierdziłeś śmierdzące łapy u psa i nie wiesz, jak tego uniknąć? Psie łapy w rzeczy samej wydają intensywny zapach, ale to nie powód do nie pokoju. Na łapach mieszczą się bowiem gruczoły potowe – to jedyne miejsce, gdzie pies może się pocić, regulując w ten sposób temperaturę ciała.

Czyszczenie uszu psa

Czyszczenie uszu to zabieg chyba najbardziej przez psy nielubiany, bo uszy to bardzo wrażliwy organ. Regularna kontrola ich stanu to jednak konieczność, zwłaszcza jeśli towarzyszy Ci zwierzak o wiszących uszach. Ciepłe i wilgotne wnętrze małżowiny to idealne środowisko do rozwoju grzybów, roztoczy czy bakterii, dlatego zadbaj o kontrole kłapoucha mniej więcej raz na tydzień. Stojące uszy – wszak bezustannie poddane przewiewowi – są bezproblematyczne i jeśli nie zostały dramatycznie zabrudzone (np. w błotnej kąpieli lub po wytarzaniu się w krowim łajnie), nie musisz poddawać ich pielęgnacji.

Dobra rada W razie potrzeby użyj do wyczyszczenia psich uszu miękkiej, bawełnianej szmatki lub wacika do demakijażu – w żadnym wypadku nie sięgaj po patyczki do uszu. W dobrych sklepach zoologicznych znajdziesz specjalne krople na bazie roślinnej, np. z olejkami eterycznymi z lawendy czy rozmarynu.

Zęby psa: higiena jamy ustnej

Codzienne szczotkowanie psich zębów nie jest na szczęście konieczne, ale jeśli Twój pupil ma tendencje do kamienia nazębnego, powinieneś co jakiś czas sięgnąć po pastę i szczoteczkę. Sprawdzaj stan uzębienia i dziąseł mniej więcej co dwa tygodnie, delikatnie unosząc fafle i odsłaniając zgryz. W sklepach zoologicznych dostępne są rozmaite gryzaki, które poprzez żucie i ścieranie wspomagają czyszczenie psich zębów. Uważaj jednak na ich skład – konserwanty, cukier i substancje wzmacniające smak nie mają prawa się tam znaleźć. Najlepsze są naturalne gryzaki z suszonego mięsa, zabawki z drzewa kawowego lub specjalne smakołyki na bazie twarogu, który jest naturalnie antybakteryjny i przeciwdziała tworzeniu się płytki nazębnej. Żółtobrązowy osad na zębach i nieprzyjemny oddech to jednoznaczne oznaki kamienia nazębnego. Jeśli jest zaawansowany, może prowadzić do stanów zapalnych i bólu – skontaktuj się z lekarzem weterynarii. Jeżeli stan jamy ustnej Twojego pupila jest alarmujący, być może konieczne będzie usuniecie kamienia pod narkozą.

Pies i jego opiekunka, czyszcząca mu zęby.
Pielęgnacja zębów pozwoli Ci uniknąć profesjonalnego usuwania kamienia nazębnego pod narkozą.

Ciekawostka Przetwory mleczne zawierają wapń, który chroni kości utrzymujące zęby i jest jednym z głównych budulców uzębienia. Kwas mlekowy w jogurcie lub twarogu może ochronić przed powstawaniem osadu bakteryjnego i próchnicy.


Oczy psa: czym przemywać?

Intensywna pielęgnacja psich oczu zwykle nie jest konieczna, ale istnieje kilka przehodowanych ras, które cierpią na suche lub łzawiące oczy. Wynika to z maksymalnie skróconej czaszki, prowadzącej do nienaturalnie wyłupiastych oczu. Do grupy takich biedaków należą między innymi mopsy, maltańczyki czy buldożki francuskie. Takich ras najlepiej nie kupować, ale jeśli już się na jedną z nich zdecydowałeś, możesz przemywać oczy swojego psiaka specjalnymi środkami, zawierającymi zioła lub kwas hialuronowy.

Podsumowanie

Ile energii włożysz i czasu poświecisz w pielęgnację swojego czworonoga, zależy w dużej mierze od jego rasy. Zanim zdecydujesz się na psa, który zauroczył Cię czarującym wyglądem, dowiedz się, czy zabiegi pielęgnacyjne, których wymaga jego długa sierść, pofałdowana skóra lub wrażliwe uszy, nie przerosną Twoich możliwości. Regularna pielęgnacja wzmocni więź między Toba a Twoim podopiecznym i zaoszczędzi Ci z pewnością niejednej wizyty u weterynarza.