Pchły u kota to problem, który najczęściej dotyczy kotów wychodzących. Niestety, te małe, krwiopijne pasożyty, przenoszące różne choroby, mogą pojawić się także u kotów, które całe życie spędzają w domu. Jeśli zauważysz, że Twój kot zaczyna się drapać częściej niż zwykle, na jego skórze pojawiła się wysypka i/lub ślady po ugryzieniach – nie czekaj, działaj od razu. Pchły potrafią złożyć nawet do 50 jaj dziennie, dlatego trzeba jak najszybciej przerwać ich cykl rozwojowy. W naszym artykule znajdziesz 7 sprawdzonych pomysłów, jak zrobić to skutecznie. Pamiętaj, że pchły są wektorami różnych pasożytów, np. tasiemców, nicieni czy riketsji, dlatego zawsze warto zapewnić kotu profesjonalną opiekę lekarza weterynarii.


pchły u kota
Pchły kocie są nieco dłuższe od tych występujących u psów.

Jak wygląda kocia pchła?

Kocia pchła (Ctenocephalides felis), to bezskrzydły owad o spłaszczonym bocznie ciele, który mierzy od 2 do 3,5 mm: samice mierzą od 2 do 3,5 mm długość, a samce od 2 do 2,5 mm. Pchły tego gatunku mają ciemno-brunatne ubarwienie i wyglądem przypominają pchły psie, jednak w porównaniu z nimi mają dłuższą i węższą głowę. Dorosłe osobniki żywią się krwią ssaków za pomocą kłująco-ssącego aparatu gębowego. Samice mogą składać nawet do 50 jaj dziennie, z których w ciągu 2-11 dni wykluwają się larwy żerujące w otoczeniu.

Jak wyglądają jaja pcheł?

Jaja pcheł mają zazwyczaj biały lub szarawy kolor, ale trudno je zauważyć na kocie, ponieważ po złożeniu szybko odpadają i trafiają do jego otoczenia.

Jak wyglądają odchody pcheł?

Odchody pcheł to małe, czarne lub ciemnobrązowe kropki, które przypominają drobinki pieprzu albo fusy z kawy. Znajdują się najczęściej na skórze kota, w jego sierści lub w legowisku.

Ciekawostka! Chociaż brzmi to niewiarygodnie, to odchody pcheł są elementarnym składnikiem pokarmowym larw pcheł, które bytują w środowisku. Poza tym larwy żywią się również złuszczonym naskórkiem zwierząt i ludzi. Jest to możliwe, ponieważ larwy pcheł, w przeciwieństwie do dorosłych osobników, mają gryzący aparat gębowy.

Czy inwazja pcheł jest groźna dla kota?

Ukąszenia pcheł to dla kota nie tylko swędzący problem. Obecność tych pasożytów na skórze może prowadzić do alergicznego pchlego zapalenia skóry. U niektórych kotów kontakt z niewielką ilością śliny pcheł wywołuje reakcję alergiczną, która prowadzi m.in. do silnego świądu. To z kolei sprawia, że kot zaczyna się intensywnie drapać i wygryzać, co często kończy się wtórnymi zakażeniami bakteryjnymi i/lub grzybiczymi.

Silne zapchlenie może również doprowadzić do anemii – liczne ukąszenia pcheł mogą powodować znaczną utratę krwi. Jest to szczególnie niebezpieczne dla kociąt.

Kocie pchły mogą być także rezerwuarem tasiemca D. caninum. Do zarażenia kota dochodzi, gdy podczas pielęgnacji połknie on pchłę będącą nosicielką pasożyta.

Pchły mogą też przenosić bakterie Bartonella henselae. Bartoneloza, znana jako choroba kociego pazura, jest niebezpieczna również dla ludzi. Do zakażenia u człowieka najczęściej dochodzi w wyniku ugryzienia lub zadrapania przez kota. Typowe objawy to pojawienie się grudki lub krostki w miejscu uszkodzenia skóry oraz powiększenie pobliskiego węzła chłonnego.

głaskany kot
Pchły u kota mogą być poważnym zagrożeniem zdrowotnym.

Objawy: jak rozpoznać pchły u kota?

Rozpoznanie pcheł u kota wcale nie musi być proste. Gdy inwazja nie jest silna, a kot jest zdrowy i ma dobrą odporność, może w ogóle nie drapać się częściej niż zwykle. W takich przypadkach pchły najczęściej zostają zauważone dopiero podczas wyczesywania kota przez opiekuna.

W wielu sytuacjach u zapchlonego kota pojawia się jednak reakcja alergiczna i świąd, co prowadzi do:

  • niepokoju,
  • drapania,
  • wygryzania,
  • miejscowych wyłysień,
  • rumieniowatych plam i strupów na skórze.

W górnej części okolicy lędźwiowej oraz w rejonie ogona często pojawiają się zmiany typowe dla wilgotnego zapalenia skóry. Mogą one rozprzestrzenić się także na okolice ud i brzucha. Często dochodzi do wtórnych infekcji skórnych, takich jak ropne zapalenie skóry po urazie, ropne zmiany skórne czy łojotok.

W przewlekłych przypadkach obserwuje się ścieńczenie skóry, przerost warstwy kolczystej naskórka (czyli akantozę), nadmierne rogowacenie oraz pogrubienie i szorstkość skóry (lichenizację).

Ciekawostka Pchły są doskonale przystosowane do wskakiwania na swoich żywicieli. Te małe pasożyty potrafią skoczyć na odległość nawet 350 razy dłuższą i 220 razy wyższą od rozmiarów własnego ciała. Takie zdolności zawdzięczają budowie tylnych odnóży oraz specjalnemu białku o nazwie resilin, które gromadzi energię i błyskawicznie ją uwalnia, powodując, że odnóża pcheł działają niczym sprężyny. Dzięki temu pchły z łatwością przeskakują pomiędzy zwierzętami.

Leczenie: skuteczne środki na pchły u kota

W przypadku znalezienia pcheł na kocie należy zawsze udać się ze zwierzęciem do lekarza weterynarii. Każdy osobnik, z uwagi na kondycję zdrowotną i różne warunki życia, wymaga indywidualnego planu leczenia. Koty z wrażliwym żołądkiem mogą nie kwalifikować się do leczenia tabletkami. Z kolei dla kotów wychodzących wskazane mogą być leki o działaniu krzyżowym.

Obecnie, zarówno w sklepach zoologicznych, jak i w lecznicach weterynaryjnych dostępne są leki OTC o różnych formach aplikacji.

Rodzaj preparatu

Jak działa?

Czas działania

Dodatkowe info

Krople (spot-on)

Nakraplane bezpośrednio na skórę, zwykle między łopatkami. Rozchodzą się po ciele w warstwie lipidowej i zabijają pchły, które gryzą kota.

Do 4 tygodni

Proste w użyciu, dobrze sprawdzają się przy regularnym stosowaniu.

Obroża przeciwpchelna

Uwalnia stopniowo substancje, które odstraszają i zabijają pchły.

6–8 miesięcy (ciągłe noszenie)

Musi być dobrze dopasowana i noszona bez przerwy.

Tabletki

Substancje aktywne trafiają do krwi – pchła umiera po ugryzieniu kota.

Do 3 miesięcy

Skuteczne, ale mogą nie nadawać się dla kotów z wrażliwym żołądkiem.

Szampony przeciwpchelne

Zawierają składniki, które zabijają lub odstraszają pchły.

Krótkotrwałe działanie

Dobre przy silnym ataku pcheł, ale nie chronią na dłużej.

Spraye na pchły

Natychmiastowe działanie – zabijają dorosłe pchły na sierści.

Szybki efekt, ale krótkotrwały

Idealne jako pomoc doraźna lub przy dużej infestacji.

Czy pchły u kota są niebezpieczne dla ludzi? Pamiętaj, że chociaż kocie pchły nie są w stanie bytować na człowieku przez dłuższy czas, to nawet krótka obecność na skórze może skończyć się pogryzieniem. Pchły są groźne dla ludzi także z innego powodu – jako żywiciele pośredni tasiemców mogą doprowadzić do zarażenia człowieka, jeśli dojdzie do ich przypadkowego połknięcia. Dotyczy to przede wszystkim dzieci, które bawiąc się z kotami, często przykładają głowę do sierści zwierzęcia.


Domowe sposoby na pchły: 7 pomysłów, jak się ich pozbyć

Jaja i larwy pcheł mogą być niewidoczne, ale rozprzestrzeniają się po całym domu. W ten sposób pchły rozmnażają się nawet wtedy, gdy kot jest tymczasowo zabezpieczony przed pasożytami.
Aby leczenie zwierzęcia było skuteczne, konieczna jest całkowita eliminacja pasożytów – również z otoczenia. Żeby pomóc Ci się ich pozbyć, przygotowaliśmy 7 sprawdzonych pomysłów, jak zrobić to skutecznie.

Porada 1: Regularne wyczesywanie kota

Grzebienie na pchły dla kotów mają specjalną konstrukcję – ich ząbki są ułożone bardzo gęsto, co pozwala wyciągnąć z sierści zarówno dorosłe osobniki, jak i jaja, a nawet odchody. W przypadku silnego zapchlenia kota grzebień pozwoli Ci usuwać pasożyty na bieżąco. Nawet po skutecznym leczeniu warto przynajmniej raz w tygodniu wyczesać kota, by sprawdzić, czy problem nie pojawił się kolejny raz.

Test bibułowy Podczas wyczesywania kota możesz zauważyć na grzebieniu małe czarne kuleczki. By sprawdzić, czy są to odchody pcheł, rozsyp je na zwilżonej chusteczce i rozetrzyj. Jeżeli po roztarciu chusteczka zabarwi się na czerwono, to niemal na pewno są to odchody pcheł – wypełnione strawioną krwią Twojego kota.

wyczesywany kot
Regularne wyczesywanie kota jest jednym z podstawowych sposobów walki z pchłami u kota.

Porada 2: Odkurzanie mieszkania

W domowym otoczeniu może przebywać nawet 95% stadiów rozwojowych pcheł. W czasie odkurzania zbierasz z powierzchni zarówno jaja, larwy, jak i pokarm, którym mogą żywić się larwy. W przypadku silnej inwazji pcheł powierzchnie powinny być odkurzane nawet 2 razy dziennie. Szczególnie starannie należy odkurzać przestrzenie pomiędzy listwami przypodłogowymi a podłogą. Gdy masz w domu drewnianą podłogę konieczne może być używanie mocniejszego odkurzacza przemysłowego.

W przypadku, gdy drewniana podłoga została położona na legarach i wiadomo, że odkurzacz nie wyciągnie jaj i larw, które wpadają pod podłogę, konieczna może być pomoc specjalistycznej firmy, która wprowadzi pod podłogę stężony środek biobójczy w aerozolu. W czasie jego stosowania mieszkanie musi być opuszczone przez ludzi i zwierzęta. 

Ważne! Jeśli planujesz remont lub wymianę podłogi, warto od razu sprawdzić i zabezpieczyć przestrzenie pod legarami – to ulubione kryjówki nie tylko pcheł, ale też innych insektów.

Porada 3: Pranie tekstyliów w minimum 60°C

Pamiętaj, że wszystkie tekstylia, z którymi kot miał kontakt należy wyprać. Dywany można oddać do pralni chemicznej, ale warto je wcześniej dodatkowo wytrzepać. Pranie powinno zostać zrobione w temperaturze minimum 60°C. Jeżeli kot śpi z Tobą w łóżku, to nie zapomnij wyprać także pościeli.

Naturalne środki do mycia powierzchni Jeżeli nie chcesz używać do mycia podłóg środków chemicznych, możesz skorzystać z naturalnych składników. Wymieszaj sok z cytryny z octem, dodaj rozmaryn i zagotuj. Po ostudzeniu przelej wywar do butelki z atomizerem i spryskaj podłogi.

Porada 4: Mrożenie rzeczy nieprzeznaczonych do prania

Jeśli nie możesz wygotować niektórych przedmiotów, z którymi kot miał kontakt, zastosuj odwrotną metodę. Zapakuj je szczelnie w worek i włóż do zamrażarki na co najmniej 48 godzin. Jaja pcheł są wrażliwe na niskie temperatury – poniżej -18°C giną. To rozwiązanie świetnie sprawdza się w przypadku zabawek i akcesoriów, których nie da się wyprać. Po rozmrożeniu warto je dodatkowo wytrzepać, żeby usunąć martwe jaja.

Porada 5: Profilaktyka przeciwpchelna

Najskuteczniejszym sposobem na uchronienie kota przed pchłami jest stosowanie się do zasad profilaktyki przeciwpchelnej. Polega ona na całorocznym zabezpieczaniu kota środkami na pchły w formie kropel, obroży, tabletek lub zastrzyków – o formie podania powinien zdecydować lekarz weterynarii, który weźmie pod uwagę środowisko życia kota.

Porada 6: Regularne odrobaczanie

Pchły są wektorami wielu chorób, powodowanych przez pasożyty wewnętrzne. Jeżeli Twój kot miał pchły, to bezwzględnie należy go odrobaczyć. W przypadku kotów wychodzących warto jednak stosować profilaktyczne odrobaczanie, gdyż opiekun nie ma kontroli nad tym, co zjada kot, podczas swoich wyjść.

Porada 7: Zabezpieczenie wszystkich zwierząt w domu

Jeżeli masz w domu więcej zwierząt: koty, psy, króliki, to w przypadku potwierdzenia pcheł u jednego ze zwierząt, odpchlone powinno zostać całe domowe stado – skonsultuj to z lekarzem weterynarii, ponieważ środki przeciwpchelne muszą być dobrane odpowiednio do gatunku zwierzęcia.


Podsumowanie

Pchły u kota to problem nie tylko dla samego zwierzaka, ale też dla domowników. Te małe, krwiopijne owady przenoszą pasożyty, które mogą być niebezpieczne również dla ludzi. Najbardziej jednak dokuczają kotom – powodują świąd i mogą prowadzić do wtórnych zakażeń, spowodowanych intensywnym drapaniem się. Najlepszym sposobem na ochronę kota przed pchłami jest całoroczna profilaktyka, np. za pomocą kropli typu spot-on. Pamiętaj jednak, że nie dają one 100% ochrony. Jeśli Twój kot złapie pchły – skorzystaj z naszych wskazówek. Dzięki nim skutecznie pozbędziesz się problemu zarówno u kota, jak i w jego otoczeniu.