Gryzienie występuje w kontaktach między szczeniętami zarówno jako element zabawy, sposób budowania hierarchii w stadzie oraz jako czytelny komunikat, że kompan zabawy powinien zaprzestać czynności, na które drugi pies nie ma ochoty. Ta forma interakcji nie może być jednak przenoszona na relację pies–człowiek. Zadaniem opiekuna jest nauczenie szczenięcia, że takie zachowanie nie jest akceptowane, a kontakt z ludźmi powinien odbywać się w spokojny i bezpieczny sposób. Z naszego artykułu dowiesz się, jak krok po kroku oduczyć szczeniaka gryzienia – zarówno ludzi, jak i domowych przedmiotów.

Szczeniak gryzie but
Szczenięta często gryzą ręce, stopy i inne przedmioty. Młode psy muszą nauczyć się powstrzymywać od gryzienia.

Dlaczego szczenięta gryzą? 

Odruch gryzienia jest u szczeniąt wrodzony i pełni kilka ważnych funkcji – pomaga im poznawać świat, komunikować się z innymi psami, rozładowywać emocje, a w okresie ząbkowania dodatkowo łagodzić dyskomfort związany z wyrzynaniem się nowych zębów.

Lista przyczyn, dlaczego szczenięta gryzą jest jednak dłuższa – warto się z nią zapoznać, by wiedzieć, jaką strategię rozwiązania tego problemu zastosować w określonej sytuacji. 

Szczenięta gryzą, by poznawać otoczenie 

Szczenięta poznają świat między innymi zębami. Gryzienie i podgryzanie wykorzystane jest do inicjowania i przerywania interakcji pomiędzy wychowującymi się wspólnie szczeniętami. W przypadku szczeniąt, które miały w hodowli ograniczone możliwości socjalizacji, nauka hamowania gryzienia mogła nie zostać utrwalona. W ten sposób gryzienie może zostać przeniesione do relacji pies-opiekun. Niedoświadczony opiekun może nieświadomie wzmocnić to niechciane zachowanie poprzez nieprzemyślane zabawy ze szczenięciem. W takiej sytuacji problem staje się niebezpieczeństwem, gdy szczenię dorasta, a siła nacisku jego szczęk staje się większa. 

Hamowanie gryzienia to element treningu posłuszeństwa Nawet jeżeli w zabawie ze szczenięciem dopuszczasz gryzienie zabawek, to od pierwszych miesięcy życia pies musi być świadomy, że podgryzanie rąk, czy garderoby jest nieakceptowalne i kończy się natychmiast przerwaniem zabawy – jest to forma szkolenia przez negatywny bodziec – pies powinien zostać zignorowany do momentu zakończenia kary.

 Podczas wymiany szczenięta gryzą, by zredukować dyskomfort

W zależności od wielkości i tempa rozwoju rasy, między 10. a 13. tygodniem życia szczeniaka rozpoczyna się proces wyrzynania się zębów stałych i wypychania mleczaków. To właśnie w tym okresie najczęściej obserwuje się nasilenie gryzienia, które osiąga szczyt około 13. tygodnia życia. Szczenięta odczuwają wówczas ból, swędzenie i napięcie dziąseł, dlatego intensywnie żują dostępne przedmioty – od zabawek, przez meble, aż po ubrania czy palce opiekuna. Gryzienie pełni w tym czasie funkcję naturalnego „masażu” dziąseł, który przynosi ulgę.

W tym czasie należy również udać się na wizytę do lekarza weterynarii, by specjalista skontrolował, czy u psa nie występują zatrzymane mleczaki. 

 

Tempo wzrostu zębów u szczeniąt zależy od rasy Prędkość wyrzynania się zębów mlecznych u szczeniąt zależy od wielkości psa. Małe rasy ząbkuj długo – nawet do 10. tygodnia życia, podczas gdy u psów ras dużych i olbrzymich w tym czasie zaczynają już rosnąć stałe siekacze. Jeżeli Twój pies ma 10. tygodni i nie wyrosły mu jeszcze wszystkie zęby mleczne, to udaj się z nim do lekarza weterynarii, który może zlecić wykonanie zdjęcia RTG, by ocenić w czym tkwi problem. 

Podgryzanie towarzyszy zabawie szczeniąt 

Gryzienie, a właściwie podgryzanie, jest normalnym zachowaniem inicjującym zabawę pomiędzy psami. Prawidłowo socjalizowane szczenięta w pierwszych tygodniach życia ćwiczą podczas wspólnych interakcji samokontrolę, siłę nacisku szczęk oraz hamowanie gryzienia (bite inhibition). Proces ten jest kluczowy dla budowania bezpiecznych relacji zarówno z innymi psami, jak i z ludźmi.

  1. DENTIES WITH DUCK & CARROT
    DENTIES WITH DUCK & CARROT

    od 9,99zł

  2. DENTIES WITH POULTRY & BLUEBERRY
    DENTIES WITH POULTRY & BLUEBERRY

    od 9,99zł

  3. DENTIES WITH TURKEY & APPLE
    DENTIES WITH TURKEY & APPLE

    od 9,99zł

Inne powody, dla których szczenięta gryzą

  • Strzeżenie zasobów – gryzienie może pełnić funkcję odstraszania od przedmiotów lub pokarmu, które szczenię uznaje za szczególnie cenne.
  • Ból lub schorzenie – niekiedy gryzienie jest reakcją na silny ból. Jeśli podczas rutynowych przeglądów zdrowia zauważysz, że szczenię reaguje próbą ugryzienia, konieczna jest konsultacja z lekarzem weterynarii.
  • Frustracja – młode psy, które nie mają możliwości realizacji podstawowych potrzeb (takich jak spacery, węszenie czy interakcje z innymi zwierzętami), mogą odczuwać silną frustrację. Brak umiejętności panowania nad emocjami często prowadzi do przekierowania tej frustracji na ciało opiekuna.
  • Zachowania drapieżne – niektóre rasy, zwłaszcza psy pasterskie i zaganiające, mają naturalną skłonność do podgryzania. Zrozumienie tych uwarunkowań rasowych jest niezbędne dla każdego opiekuna, który decyduje się na psa o takim profilu.
  • Strach / lęk – gryzienie może być przejawem poczucia lęku i jest ostatecznym sposobem na pozbycie się bodźca, który ten lęk wywołuje. 

Podgryzanie jest przydatne niektórym rasom psów pracujących Niektóre rasy psów pasterskich, takie jak border collie, owczarek australijski czy welsh corgi, wykazują większą skłonność do podgryzania nóg i stóp ludzi. Wynika to z ich uwarunkowań genetycznych – w przeszłości psy te były selekcjonowane do pracy przy stadach owiec, bydła czy kóz. Jednym z naturalnych sposobów kontrolowania ruchu zwierząt było właśnie szczypanie lub podgryzanie kończyn, co skutecznie zmuszało je do zmiany kierunku. U wielu współczesnych przedstawicieli ras pasterskich ten instynkt wciąż jest bardzo silny.

Czym jest hamowanie gryzienia u szczeniąt? 

Wyobraź sobie taką sytuację: w czasie zabawy jedno ze szczeniąt gryzie drugie zbyt mocno, ugryziony szczeniak przerywa zabawę i odchodzi, bądź głośno zaskowyczy z bólu, lub odgryzie się równie mocno swojemu napastnikowi. Opisana sytuacja przedstawia naukę hamowania gryzienia w praktyce. W ten sposób szczenięta poznają swoje granice, a ponieważ psy uwielbiają się bawić, to dzięki prawidłowej socjalizacji wiedzą, by trzymać swoje zęby pod kontrolą.

Kontynuowanie szkolenia w tym zakresie jest również obowiązkiem nowego opiekuna psa – najlepiej, by zakończyło się od do 16. tygodnia życia psa, zanim pojawią się u niego wszystkie zęby stałe.

Pies, który nie został nauczony hamowania gryzienia może w ciągu pierwszego roku swojego życia stać się niebezpieczny dla domowników. Jest to szczególnie ważne, gdy w domu mieszkają również małe dzieci. 

Jak oduczyć szczeniaka gryzienia? 

Według części trenerów szczeniak powinien mieć całkowity zakaz podgryzania ludzkiej skóry. Choć chwytanie ręki opiekuna pyskiem zazwyczaj nie wynika ze złych intencji, to jednak takie zachowanie należy konsekwentnie eliminować w każdej sytuacji.

Co zrobić, gdy szczeniak podgryza w czasie zabawy? 

Jeśli szczeniak zaczyna Cię podgryzać podczas zabawy, pokaż mu (bez stosowania kar), że nie akceptujesz takiego zachowania:

  1. W momencie podgryzania zawołaj stanowczo: „Auu!”, „Stop!” lub „Nie!”.
  2. Natychmiast przerwij zabawę i odsuń się od psa.
  3. Wróć do zabawy po krótkiej przerwie, np. po 15–20 sekundach.
  4. Jeśli podgryzanie się powtórzy, ponownie zastosuj kroki 1–3.

Nauka wymaga cierpliwości, dlatego nie zniechęcaj się, jeśli problem nie zniknie od razu. Warto zaplanować codzienny czas na zabawę, która będzie stałym elementem rutyny szczeniaka. Dzięki temu pies zaspokoi swoje naturalne potrzeby, a Ty zyskasz okazję do utrwalania pozytywnych zachowań i budowania lepszej relacji.

Jak oduczyć szczeniaka gryzienia smyczy?

Szczenięta często gryzą smycz w okresie ząbkowania – wówczas pełni ona rolę „gryzaka” łagodzącego ból dziąseł. Niekiedy problem nasila się, gdy pies jest nadmiernie pobudzony przed spacerem lub nie potrafi jeszcze kontrolować swoich emocji.

Popularne „domowe sposoby”, takie jak spryskiwanie smyczy ostrymi substancjami, zwykle nie rozwiązują problemu, a dodatkowo mogą zniechęcić psa do samego wychodzenia na spacer.

Dużo skuteczniejszym rozwiązaniem jest praca nad samokontrolą i konsekwentne uczenie psa spokojnego chodzenia na smyczy. Pomaga w tym nauka podstawowych komend posłuszeństwa, oferowanie alternatywy w postaci zabawek do żucia czy wprowadzanie rytuałów, które obniżają ekscytację przed wyjściem.

Dzięki temu smycz przestaje być dla psa obiektem walki, a staje się naturalnym elementem codziennego spaceru.

Szczeniaki wspólnie się bawią
Szczenięta uczą się poprzez zabawę z rodzeństwem, że nie wolno im gryźć zbyt mocno.

Co zrobić, gdy szczeniak nie przestaje gryźć?

  • Upewnij się, że Twój pies ma zapewnioną w ciągu dnia aktywność fizyczną i umysłową dostosowaną do jego indywidualnych potrzeb.
  • Codziennie przeprowadzaj przynajmniej jedną 5–10-minutową sesję treningową z podstawowych komend.
  • Zadbaj o to, by szczenię miało odpowiednią ilość snu w ciągu doby – u młodych psów podgryzanie często jest oznaką przemęczenia.
  • Ząbkującemu psu zaoferuj specjalne gryzaki, np. schłodzone w zamrażarce, które pomogą zredukować dyskomfort związany z bolącymi dziąsłami. 
  • Wprowadź do rutyny psa naturalne gryzaki, które pozwolą mu realizować wrodzoną potrzebę żucia i gryzienia.

Ucz szczeniaka wyciszania się Po intensywnej zabawie wprowadź spokojną aktywność, np. matę węchową, kong wypełniony jedzeniem albo prostą sesję lizania pasty węchowej z maty. Takie zadania nie tylko zajmują psa w bezpieczny sposób, ale też uczą go samoregulacji i pomagają ograniczyć nadmierne podgryzanie wynikające z ekscytacji.

Czy szczeniak może być agresywny?

Szczenięta nie rodzą się agresywne. Niepożądane zachowania są zazwyczaj rezultatem niewłaściwej socjalizacji, braku nauki samokontroli lub konsekwentnego treningu. Przed zakupem psa warto upewnić się, czy hodowca zapewnił szczenięciu prawidłowe warunki rozwoju – kontakt z matką i rodzeństwem, pierwsze doświadczenia z ludźmi oraz stopniowe oswajanie z bodźcami środowiskowymi. To fundament, który ułatwia dalszą pracę w nowym domu.

Ostatecznie to opiekun przejmuje pełną odpowiedzialność za kształtowanie zachowań swojego psa. Im więcej wysiłku włożysz w kontynuację socjalizacji, naukę zasad i codzienny trening w nowych warunkach, tym szybciej szczeniak zrozumie, jak powinien funkcjonować w relacjach z ludźmi i innymi zwierzętami.

 

Podsumowanie

Podgryzanie i używanie zębów to normalny element rozwoju młodego psa – szczeniak musi stopniowo uczyć się, jak delikatnie posługiwać się pyskiem w kontakcie z ludźmi i innymi zwierzętami. Rolą opiekuna jest spokojne i konsekwentne pokazywanie, że gryzienie skóry czy ubrań nie jest akceptowane. Ważne, aby reagować od razu, ale bez krzyku i kar fizycznych – dużo skuteczniejsze jest przerwanie zabawy, odwrócenie się od psa czy przekierowanie jego uwagi na odpowiedni gryzak.

Proces uczenia się kontroli nad siłą gryzienia (bite inhibition) trwa tygodnie, a nie dni, dlatego nie należy oczekiwać natychmiastowych efektów. 

Najczęściej zadawane pytania

Czy gryzienie u szczeniaka to agresja?

Najczęściej nie. To eksploracja, ząbkowanie i brak kontroli siły gryzienia. Oceniaj kontekst: jeśli pies sztywnieje, warczy i „zamraża się” – skonsultuj zachowanie z behawiorystą.

Co, jeśli szczeniak gryzie do krwi?

Wprowadź krótsze, spokojniejsze sesje, pracuj nad samokontrolą, używaj zabawek jako „tarczy”. Jeśli pies regularnie przebija skórę mimo pracy – skonsultuj temat z behawiorystą i wyklucz ból u weterynarza.

Po jakim czasie szczeniak przestaje gryźć?

Stosując konsekwentny trening, przekierowania na zabawki i zapewniając psu realizację podstawowych potrzeb, można oczekiwać, że przestanie gryźć ok. 6-7 miesiąca życia, gdy zakończy ząbkowanie.