Stres u psa i nadmierny lęk to zjawiska bardzo częste. Przyczyny zaburzeń mogą być różne – od reakcji na konkretne bodźce aż po stres chroniczny, niezależny od sytuacji. Odpowiednio zdiagnozowane źródło stresu to warunek pracy nad zachowaniem podopiecznego i jego relacją z opiekunem. Tabletki uspokajające dla psa mogą być cennym środkiem pomocniczym, nie powinny stać się jednak nigdy celem samym w sobie.


Pies po przejściach, suczka z przeszłością

Podłoże stresu u psa to problem bardzo złożony – tym trudniejszy, im mniej znamy zwierzę. Przyczyną mogą być trudne doświadczenia w przeszłości, brak właściwej socjalizacji w okresie szczenięcym, uwarunkowania genetyczne, zaniedbanie, ale także choroba czy przewlekły ból. Przemoc, której pies doświadczył od człowieka, prowadzą do traumy i stanów lękowych, spotykanych najczęściej u zwierząt pochodzących z fundacji, schroniska czy interwencji. Psy po przejściach mogą przeżywać stres tylko w obliczu konkretnych sytuacji, np. bać się podniesionej ręki, lub okazywać lek przed wszystkimi nowymi osobami. Stres u psa zdarza się nawet „w najlepszej rodzinie” i dotyczy wszystkich traumatycznych dla psa przeżyć.
Warto wiedzieć Za zachowania i stany emocjonalne odpowiada układ limbiczny, czyli układ struktur korowych i podkorowych mózgu. Jest istotny dla procesu zapamiętywania oraz motywacji, a jego ważną częścią jest ciało migdałowate. Tworzą się tam i są przechowywane schematy reakcji emocjonalnych, zarówno te odziedziczone jak i te wykształcone w ciągu życia osobniczego.

Co wywołuje stres u psa?

Należy pamiętać, że psy inaczej odbierają swoje otoczenie i najlepiej czują się w znanym środowisku – to prawdziwi mistrzowie rutyny! Paleta sytuacji, które mogą oznaczać stres dla psa, jest niezmiernie bogata, bo zwierzę może reagować zdenerwowaniem lub strachem na sytuacje zupełnie niegroźne. Ponieważ nie jest ono w stanie ocenić sensu wielu czynności, reaguje na nie lękiem.

Typowe źródła stresu u psa:

  • nieprzyjemne lub bolesne zabiegi w gabinecie weterynaryjnym mogą skutkować lękiem przed kolejną wizytą,
  • choroba lokomocyjna rodzi niechęć do jazdy samochodem,
  • strach przed izolacją lub nadmierne przywiązanie do opiekuna prowadzą u psa do lęku separacyjnego,
  • strzały fajerwerków lub broni palnej oraz odgłosy burzy wywołują ataki paniki i nadwrażliwość na głośne dźwięki,
  • zranienie przy obcinaniu pazurów powoduje chorobliwą awersję na widok cążków,
  • pogryzienie przez pobratymca sprawia, że pies boi się kontaktów z innymi psami,
  • naruszenie przestrzeni osobistej, np. zakłócenie odpoczynku lub nadmiar pieszczot działają na psa stresująco,
  • brak zasad i stałości, np. w porach karmienia czy spacerów, oraz sprzeczne sygnały od opiekuna prowadza do frustracji i niepewnosci,
  • zmiany w planie dnia, np. pojawienie się nowego członka rodziny, wizyta gości lub nowe meble wywołują stres, bo psy to zwolennicy rutyny,
  • zmiana otoczenia, zwłaszcza przeprowadzka, ale także wyjazd na wakacje to dla psa ogromne źródło stresu.


Beagle w stresie
Tabletki uspokajające dla psa pomogą mu się wyciszyć, aby praca nad jego zachowaniem była możliwa, ale nie mogą zastąpić treningu.

Deprywacja sensoryczna: ubogi bagaż doświadczeń

Szczególnym przypadkiem stresu, występującego w postaci przewlekłej, są lęki na skutek braków socjalizacyjnych w okresie szczenięcym. Psychologia określa to mianem deprywacji sensorycznej: pozbawienie psa kontaktu z nowymi dla niego bodźcami upośledza tworzenie się połączeń nerwowych w mózgu. Konsekwencją ubogiego bagażu doświadczeń jest prawie zawsze chroniczna lękliwość w życiu dorosłym, a czasem również wywołana lękiem agresja. Pies, który praktycznie niczego nie poznał, nie potrafi odróżnić bodźca ważnego od nieważnego, na wszystkie reagując strachem. Mogą to być zupełnie banalne sytuacje, drobne zmiany i trywialne przedmioty. W przypadku deprywacji sensorycznej tabletki na uspokojenie dla psa stanowią często element składowy terapii. Nadmiar nowych bodźców wywołuje u zwierzęcia bowiem stan chronicznego stresu, nadpobudliwość lub - wręcz przeciwnie – skrajne wycofanie oraz brak koncentracji, co uniemożliwia jakikolwiek trening. Środki uspokajające dla psów nie eliminują źródła stresu i nie uczą, jak obchodzić się z problemem, ale sprawiają, że nasz pupil otwiera się na interakcję z opiekunem.

Jakie psy cierpią na deprywację sensoryczną?

Zespół deprywacji sensorycznej obserwuje się szczególnie często u psów pochodzących z pseudohodowli i hodowli kojcowych, w których szczenięta żyją bez kontaktu ze światem zewnętrznym. Tego typu zachowania lękowe zdarzają się często także u psów z zagranicznych fundacji pro-zwierzęcych, gdzie zwierzęta od czasu przyjścia na świat mieszkały na terenie zamkniętym, bez możliwości zrobienia jakichkolwiek doświadczeń. Mogą się tak zachowywać także zwierzęta ze wsi, które nagle znalazły się w mieście i po raz pierwszy zetknęły się z miejskim hałasem, ruchem ulicznym, tłumem ludzi itp.

Wybierz najlepszą karmę, która wspiera zdrowie Twojego pupila:

Objawy stresu u psa

Stres u psa nie zawsze objawia się jednoznacznie, dlatego konieczna jest baczna obserwacja czworonoga, aby właściwie zinterpretować jego zachowanie.

Typowe fizjologiczne sygnały stresu u psa to:

  • przyspieszone bicie serca
  • mokre opuszki łap (pies poci się tylko tam)
  • rozszerzone źrenice
  • drżenie
  • napięcie mięśni


Inne objawy stresu to sygnały uspokajające, którymi pies próbuje załagodzić napięcia np. w kontakcie z innymi psami lub opiekunem oraz zachowania kompulsywne, będące niewłaściwą strategią radzenia sobie ze stresem.

Do behawiorystycznych oznak stresu u psa należą:

  • kulenie się
  • zastygniecie w bezruchu lub zesztywnienie ruchów
  • ziajanie i dyszenie
  • nerwowe ziewanie (inne niż to wynikające ze zmęczenia)
  • odwracanie głowy
  • próba ucieczki
  • czujna obserwacja otoczenia
  • ślinienie się
  • nerwowe drapanie się
  • skomlenie i popiskiwanie
  • warczenie
  • otrzepywanie się (pies „strząsa” z siebie stres)
  • spoglądanie w stronę wyjścia (zwierzę chce opuścić daną przestrzeń, bo nie czuje się w niej komfortowo)
  • nadpobudliwość, brak koncentracji
  • zachowania przeniesione (nieadekwatne do sytuacji, np. picie wody lub namiętne węszenie na widok właściciela trzymającego cążki do pazurów)
  • przesadne reakcje, łącznie z agresją
  • oddawanie moczu
  • kompulsywna pielęgnacja sierści
  • gonienie ogona, chodzenie w kolko
  • niszczenie inwentarza
  • wycie lub szczekanie

Kiedy pies się trzęsie, skomli lub próbuje uciec, właściciel jest zwykle zaalarmowany. Ale niespecyficzne reakcje, np. ziewanie, drapanie się czy lizanie łap już dużo trudniej zinterpretować jako stres i właśnie na tym polega wyzwanie.


Skutki stresu u psa

Oprócz sytuacji, na które pies bezpośrednio reaguje stresem, istnieje cały szereg oznak, które mogą świadczyć o chronicznym stanie stresowym. Należą do niech na przykład nagłe pojawienie się łupieżu, linienie, wymioty czy biegunka. Jeśli przyczyny somatyczne takich symptomów zostały wykluczone, stres jest najbardziej możliwym powodem. Ustalenie źródła lęków i fobii oraz związanego z nimi stresu jest niezmiernie ważne, bo utrzymujące się przez dłuższy czas lęk, niepokój i zdenerwowanie powodują ogromne cierpienie psychiczne. Długotrwałe stany lękowe negatywny wpływają na układ limbiczny, odpowiadający za zachowania i stany emocjonalne. Przewlekły lęk powoduje wzrost stężenia hormonów sterydowych, które mogą prowadzić do uszkodzeń w układzie nerwowym.

Środki uspokajające dla psów

Na rynku można kupić najrozmaitsze preparaty uspokajające dla psa: dostępne bez recepty tabletki ziołowe, produkty CBD czy olejki eteryczne aż po leki psychotropowe wydawane wyłącznie z przepisu weterynarza i stosowane pod jego ścisłym nadzorem. Leki na uspokojenie dla psa dostępne są w różnej postaci, od pastylek, odkręcanych kapsułek typu twist-off, past, syropów, kropli, obroży i dyfuzorów. Niezależnie po jaki środek sięgniesz, pamiętaj, że stany lękowe są zwykle bardzo skomplikowane do terapii i wymagają intensywnej pracy pod okiem behawiorysty. Leki na stres u psa to tylko uzupełnienie treningu, a nie jego zastąpienie. Często takie preparaty są jednak niezbędne, bo psy przewlekle zestresowane mają problemy z koncentracją i są dużo trudniejsze w szkoleniu niż zwierzęta nie cierpiące na tego typu zaburzenia. W skrajnych przypadkach pies boi się tak, że odmawia jakiejkolwiek współpracy, dlatego środki na uspokojenie są jedyną metodą osiągniecia stanu na tyle stabilnego, aby możliwe było podjęcie treningu.

Stres u psa - jakie są objawy?
Objawy stresu u psa mogą być bardzo różne, ale są zwykle łatwo rozpoznawalne.

Podsumowanie

Leki uspokajające dla psa nigdy nie powinny same w sobie stanowić rozwiązania problemu, lecz służyć jedynie jako środek do celu. Taki preparat na stres ma za zadanie wyciszyć psa, abyś mógł zacząć z nim pracować. Nie nadużywaj leków i nigdy nie stosuj farmakologii na własną rękę. Tabletki ziołowe i inne naturalne środki na uspokojenie u psa, jak CBD czy olejki eteryczne, powinny być Twoi pierwszym wyborem, zanim sięgniesz po tabletki psychotropowe i silne leki uspokajające. Natura zna lek na każde zło.

Wyjaśnienie
Przedstawione tu treści służą wyłącznie celom informacyjnym. Nie stanowią one rekomendacji ani promocji opisanych lub wspomnianych metod diagnostycznych, leczenia lub leków. Artykuł nie gwarantuje kompletności ani aktualności, dokładności przedstawionych informacji. Artykuł w żaden sposób nie zastępuje profesjonalnej porady lekarza weterynarii i nie powinien być wykorzystywany jako podstawa do niezależnej diagnozy lub rozpoczęcia, modyfikacji lub przerwania leczenia jakiegokolwiek schorzenia zwierzęcia. Zawsze konsultuj się z lekarzem weterynarii, jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące zdrowia Twojego zwierzęcia!